Page 111 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 111
Trước sự kiện Nguyễn Ái Quốc bị bắt, nhiều thông qua Quốc tế Cứu tế đỏ đã yêu cầu luật
tờ báo tại Pháp đưa tin: “Người Anh đã bắt giữ sư Lôdơbi (F.H. Loseby), một luật sư tiến bộ
ở Thượng Hải, nhà cách mạng An Nam Nguyễn người Anh, khi đó là Giám đốc Công ty luật
Ái Quốc” (báo Nhân đạo (L' Humanité), 1931), RUSS (của người Anh) ở Hồng Kông giúp đỡ.
“Nguyễn Ái Quốc bị bắt ở Trung Quốc” (báo Thời gian Tống Văn Sơ bị giam giữ cũng đồng
Bạo động tại Pari, 15-8-1931)... Các tổ chức thời là khoảng thời gian nước rút của cuộc đua
cách mạng của ta ở trong nước qua tờ Tin giữa một bên là gia đình luật sư và những
nhanh thuộc địa (La Dépêche Coloniale) và Dư người bảo vệ Tống Văn Sơ, một bên khác là sự
luận (Opinion) cũng đã biết được tin dữ này. cấu kết, có điều kiện của mật thám Anh và
Thực dân Pháp rất hí hửng, chúng tâng bốc Pháp muốn hãm hại Người. Dưới sức ép của
nhau và tâng bốc đế quốc Anh khi bắt được dư luận, của những phương tiện thông tin báo
Nguyễn Ái Quốc. Anh và Pháp có kế hoạch, chí, luật sư Lôdơbi đã đưa vụ án Tống Văn Sơ
mặc cả trong việc giam giữ, dẫn độ không trả ra xử trước Tòa án tối cao Hồng Kông. Lần
tự do cho Nguyễn Ái Quốc, vì theo Toàn quyền đầu tiên trong lịch sử thuộc địa, Tòa án tối cao
R. Rôbanh (R. Robin), thì việc “trả lại tự do cho
một người cực kỳ hăng hái và nguy hiểm này là phải xét xử một bản án chính trị. Tính chất
một việc mạo hiểm cần phải tránh bằng bất cứ đặc biệt của vụ án, sự giúp đỡ cùng tài trí của
giá nào” . luật sư và người cộng sự, sự thông minh và nhất
1
Tuy nhiên, đế quốc Anh và thực dân Pháp quán trong từng câu trả lời của Tống Văn Sơ
đã không thể thực hiện được kế hoạch đó. đã buộc tòa án phải xét xử Người một cách
Biết Nguyễn Ái Quốc bị bắt, Quốc tế Cộng sản công khai. Kéo dài tới 9 phiên, phiên thứ nhất
(31-7-1931), diễn ra trong không khí căng thẳng,
___________
quyết liệt, đến phiên cuối cùng (12-9-1931),
1. Báo cáo của Toàn quyền R. Rôbanh gửi Bộ nhưng việc đòi trả tự do cho Tống Văn Sơ
thuộc địa Pháp, ngày 8-6-1931, tài liệu lưu tại Bảo
tàng Hồ Chí Minh. không được giải quyết dứt điểm. Luật sư cùng
109 110
