Page 68 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

quyÖn vµo nhau, n©ng ®ì nhau gièng nh− nói vµ tranh c¸ch m¹ng th¾ng lîi, lµ c¸ch m¹ng thÕ giíi
m©y trong mét bµi th¬ næi tiÕng cña Cô Hå. ®em l¹i tù do cho c¶ loµi ng−êi còng nh− mÆt trêi
LiÖu cã thÓ tin ®−îc c©u: "t«i kh«ng ph¶i lµ mét ®em l¹i h¬i Êm cho vò trô bao la. Thi høng cña
thi sÜ". Cô nãi víi ng−êi b¹n trÎ Nga cã c«ng dÞch «ng l·o trªn dÆm tr−êng lµ võa th−ëng thøc c¸i
NhËt ký trong tï, "chØ v× ë tï Quèc d©n §¶ng nhµn ®Ñp cña thiªn nhiªn, võa béc lé hoµi väng cña
rçi qu¸ nªn t«i lµm th¬ cho thêi gian qua mau". ¤ng chÝnh m×nh, cña ®ång bµo ®ang kh¸ng chiÕn cøu
b¹n trÎ kia bÞ thuyÕt phôc, bÌn ®äc mét bµi th¬ cña n−íc. Trong th¬ Cô Hå, chim ®Ëu cöa sæ, tr¨ng
Cô Hå lµm n¨m 1947 håi cßn ë ViÖt B¾c, (lóc Êy cã vµo ®ßi th¬, m©y «m nói, nói ®ì m©y, tiÕng suèi
thÓ nãi r»ng Cô rÊt Ýt th× giê nhµn rçi), bµi th¬ ®ã h¸t, dßng s«ng ªm ®Òm, tÊt c¶ thiªn nhiªn ®Òu lµ
chøng tá r»ng Cô qu¶ thËt lµ mét nhµ th¬: b¹n hiÒn, ®Òu lµ ®ång minh chiÕn ®Êu cña con
"Ph−¬ng ®«ng mµu tr¾ng chuyÓn sang hång ng−êi mang chÝnh nghÜa. Qu¶ thËt "trong th¬ cã
Bãng tèi ®ªm tµn, sím s¹ch kh«ng; thÐp" mµ th¬ vÉn lµ "mªnh m«ng b¸t ng¸t t×nh".
H¬i Êm bao la trïm vò trô, *
1
Ng−êi ®i, thi høng bçng thªm nång" . * *
Víi bèn c©u th¬ nµy, chØ víi bèn c©u th¬ th«i, Trong v¨n xu«i cña Cô Hå, kh«ng thÊy m« t¶
Cô Hå ®· khã chèi r»ng m×nh lµ mét nhµ th¬. Tø thiªn nhiªn. Nh−ng thiªn nhiªn chiÕm mét chç
th¬ hay. H×nh t−îng sèng ®éng. Lêi v¨n gi¶n dÞ rÊt quan träng ë trong th¬ cña Cô.
mµ t− t−ëng s©u. Trêi vµ ng−êi nh− mét lßng. Tø "R»m xu©n lång léng tr¨ng soi,
th¬ ®ã lµ vÎ riªng cña t×nh yªu thiªn nhiªn ë Cô S«ng xu©n n−íc lÉn mµu trêi thªm xu©n.
Hå, kh«ng ph¶i th¬ ai còng cã, nh−ng th−êng gÆp Gi÷a dßng bµn b¹c viÖc qu©n,
khi Cô Hå vÞnh thiªn nhiªn. Kh«ng nãi ra th× e Khuya vÒ b¸t ng¸t tr¨ng ng©n ®Çy thuyÒn" .
1
thiÕu sãt, nãi ra th× sî r»ng thõa, lo¹i th¬ nµy cèt (R»m th¸ng Giªng, 1948)
®Ó nã tù thÊm vµo néi t©m h¬n lµ ®−îc gi¶i ra
b»ng lêi lÏ, ë ®©y, mµu tr¾ng vµ mµu hång ch¼ng "Xem s¸ch, chim rõng vµo cöa ®Ëu,
nh÷ng lµ tr¾ng, lµ hång mµ cßn lµ ®Õ quèc víi Phª v¨n, hoa nói ghÐ nghiªn soi.
c¸ch m¹ng, n« lÖ vµ gi¶i phãng, phi nghÜa vµ Tin vui th¾ng trËn dån ch©n ngùa,
chÝnh nghÜa ®Êu tranh nhau. Bãng tèi ®ªm tµn Nhí cô th¬ xu©n tÆng mét bµi" .
2
quÐt s¹ch kh«ng, lµ trêi ®· s¸ng, còng lµ ®Êu (TÆng cô Bïi B»ng §oµn, n¨m 1948)

__________ __________
1. Hå ChÝ Minh: Toµn tËp, S®d, t.3, tr. 315. 1, 2. Hå ChÝ Minh: Toµn tËp, S®d, t.5, tr. 378, 542.

65 66