Page 797 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 797
Phần thứ hai: T I NĂNG QUÂN SỰ XUẤT CHÚNG, CỐNG HIẾN ĐẶC BIỆT XUẤT SẮC...
Hướng đạo sinh đang thua lỗ, phải tạm ngừng xuất bản, chủ nhiệm báo sẵn
sàng nhượng lại bản quyền. Võ Nguyên Giáp bàn với Đặng Thai Mai và các
giáo sư Trường Thăng Long cùng nhau góp tiền để làm cho tờ báo “sống lại”
với một nội dung hoàn toàn mới. Chỉ hai ngày sau khi Léon Blum tuyên thệ
nhậm chức Thủ tướng Chính phủ Pháp, ngày 6/6/1936, tờ Hồn trẻ tập mới ra
đời, trực diện chống chính quyền Pháp và bè lũ tay sai. Trên trang nhất nêu
rõ tôn chỉ của tờ báo, in bằng chữ to, đóng khung trang trọng: “Làm báo
khác với làm giàu. Lấy danh nghĩa của nghệ thuật mà lợi dụng cái đẹp buồn
bã, âm thầm, yếu ớt, suy vong mà ru ngủ bạn đầu xanh, đó không phải là
việc làm của người cầm bút có lương tâm”. Dưới đó đăng bài kêu gọi người
Pháp thực hiện chính sách dân chủ ở Đông Dương, ân xá chính trị phạm, cổ
vũ dân chúng đấu tranh cho dân chủ tự do... Hồn trẻ là tờ báo tiếng Việt đầu
tiên được bạn đọc rất hoan nghênh, in ra không đủ bán. Học sinh Trường
Thăng Long tình nguyện đi bán báo và góp tiền ủng hộ báo. Thấy rõ sự
“nguy hại” của Hồn trẻ, các nhà cai trị thực dân vội vã đóng cửa báo sau khi
ra được 12 số.
Khi biết việc ra báo tiếng Pháp dễ hơn báo tiếng Việt, Võ Nguyên Giáp
đã chuyển sang làm báo tiếng Pháp. Ông cộng tác với Nguyễn Thế Rục, đảng
viên Đảng Cộng sản Pháp, sinh viên Trường Đại học Phương Đông của Quốc
tế Cộng sản, xuất bản tờ Le Travail (Lao động). Ngày 16/9/1936, báo Le
Travail xuất bản, ông vừa là Chủ bút, vừa là biên tập viên chính. Tuy nhiên,
ra được 30 số, đến ngày 16/4/1937, Le Travail lại bị thực dân Pháp đóng cửa.
Tiếp tục sử dụng báo chí cho đấu tranh cách mạng, Võ Nguyên Giáp cùng
các đồng chí có các tờ tiếng Pháp Rassemblement (Tập hợp), En Avant (Tiến
lên), Notre Voix (Tiếng nói của chúng ta); báo tiếng Việt có các tờ Thế giới,
Đời nay, Tin tức, Ngày mới... công khai cổ động đấu tranh đòi dân sinh, dân
chủ, đòi đại xá chính trị phạm, ủng hộ Mặt trận Bình dân Pháp... Võ
Nguyên Giáp xem viết báo như một nghĩa vụ và trách nhiệm, không có
nhuận bút và phụ cấp mà sống thanh bạch nhờ nghề giáo. Tại Đại hội Báo
giới Bắc Kỳ lần thứ I họp ngày 24/4/1937, nhà báo Võ Nguyên Giáp được bầu
làm Chủ tịch, nhà báo Trần Huy Liệu làm Phó Chủ tịch.
Tháng 5/1940, khi Chiến tranh thế giới thứ hai đã nổ ra, Võ Nguyên
Giáp và Phạm Văn Đồng được Xứ ủy Bắc Kỳ điều sang Vân Nam (Trung
Quốc) gặp, hoạt động và làm báo cùng với lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc.
795
