Page 121 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

chùa, tháp miếu mà các vua chúa trước và sau thời
Pagan xây dựng cộng lại. Trong số này, hiện nay còn
lại 2.300 công trình và đó thực sự là một bộ bách khoa
đồ sộ về kiến trúc cổ của Mianma.
Người ta có thể tìm thấy tất cả những kiểu chùa
tháp của Mianma ở Pagan. Dựa trên sự nghiên cứu
các công trình kiến trúc ở đây, có thể thấy điểm nổi bật
ở Pagan là các loại hình kiến trúc Phật giáo. Nhiều
nhất ở Pagan là các tháp Phật (stupa) mà người
Mianma gọi là Xetiya, nơi cất giữ những thánh tích
của đức Phật. Có bốn loại stupa: loại hình quả bầu;
loại hình chuông có gờ nổi ở giữa; loại hình chuông có
gờ nổi ở giữa nhưng bệ tròn hoặc hình bát giác và loại
hình chuông nhưng nền tròn hẹp nhiều bậc, không có
gờ nổi. Các tháp của Mianma tuy đều được mô phỏng
theo nguyên mẫu tháp của Ấn Độ xong vẫn có đặc
trưng riêng là nền cao hình kim tháp. Họ thường xây
dựng tháp trên đỉnh các quả đồi, nơi ở của các thần
bản địa Nat. Người Mianma quan niệm xây tháp là
làm việc công đức nên tháp càng cao thì công đức
càng lớn và các tháp ở đây thường được dát vàng.
Bên cạnh tháp, ở Pagan còn có loại hình kiến trúc
khác là chùa với các dạng thức từ chùa hang, chùa
nổi trên mặt đất có trụ lõi ở giữa đến chùa có vòm
phòng rộng bên trong.
Ngoài ra, ở Pagan còn một dạng kiến trúc tổng
hợp nữa, đó là các tu viện. Tu viện là một tổng thể
kiến trúc nơi ở cho các sư, gồm các tháp, chùa, thánh
thư... với tường bao bọc bên ngoài.
Có thể nói, Pagan trở thành điểm xuất phát cho
những sáng tạo vĩ đại của người Mianma ở Pegu, Ava,

119