Page 103 - http://tvs.vsl.vn/trienlam

ng−êi lé râ phong th¸i nho nh·. Quan Th−îng cho
chµng thanh niªn ngåi nghØ råi vµo trong nhµ
trong, gäi ba ng−êi con g¸i tíi vµ nãi:
- ë nhµ ngoµi cã mét ng−êi häc trß Ýt tuæi, ngµy
sau tÊt thµnh ng−êi tµi giái. C¸c con cã ®øa nµo
chÞu c¶nh nghÌo, ¨n rau ch¸o mµ lÊy ng−êi Êy th×
vÒ sau tha hå sung s−íng.
Hai ng−êi chÞ ®øng trong mµnh nh×n ra, lóc trë
vµo ®Òu l¾c ®Çu "dµi l−ng tèn v¶i, ng−êi m¶nh
kh¶nh nh− thÕ th× tµi c¸n g×!".
Quan Th−îng l¹i hái ng−êi con g¸i ót. Ng−êi
con g¸i ót th−a:
- Cø phô th©n b»ng lßng lµ ®−îc, cÇn g× ph¶i
nh×n trém ng−êi con trai.
Quan Th−îng rÊt vui lßng vµ cho truyÒn Thùc
vÒ, hÑn ngµy mai bè mÑ NguyÔn Thùc ë nhµ ®Ó
quan cho ng−êi sang nãi chuyÖn.
S¸ng h«m sau, quan Th−îng sai ng−êi nhµ ®Õn
lµng V¨n §iÒn nãi chuyÖn. Bè mÑ Thùc v« cïng
mõng rì. Nhµ chµng rÓ nghÌo, quan Th−îng s¾m söa
cho c¶, chän ngµy tèt cho con vÒ lµm d©u hä NguyÔn.
Quan Th−îng còng gäi con g¸i ®Õn b¶o r»ng:
- Con lµm vî mét hµn sÜ, kh«ng nh− lóc ë nhµ.
Bè mÑ cã thÓ cho con tiÒn cña håi m«n nh−ng nh−
vËy sÏ lµm háng c¸i chÝ cña c¸c con. Con ph¶i tÇn
t¶o lµm ¨n ®Ó nu«i chång häc thµnh tµi.
Tõ khi vÒ nhµ chång, c« ót chØ ¸o n©u quÇn v¶i,
dÖt cöi g¸nh gång ®Ó nu«i chång. §−îc vµi n¨m,
101
NguyÔn Thùc ®ç H−¬ng cèng vµ khi thi héi th×
háng c¶ hai kú liÒn.
Ngµy giç ngµy tÕt, vÒ nhµ cha mÑ, c¸c chÞ ®Òu
xe ngùa rËm rÞch, vî chång NguyÔn Thùc th× lñi
thñi ®i bé. C¸c chÞ tá ý chÕ nh¹o vµ ®Çy tí trong
nhµ còng tá ý khinh th−êng. Quan Th−îng th−êng
nãi víi con g¸i:
- C¸i phó quý tr−íc m¾t ®· lÊy g× lµm träng, sau
nµy cøu ®−îc tÝnh mÖnh c¶ nhµ lµ nhê con ót ®Êy.
Kh«ng bao l©u quan Th−îng mÊt vµ triÒu ®×nh
nhµ M¹c còng suy sôp. §Õn n¨m Êt Mïi (1595)
nhµ Lª - TrÞnh thu håi ®−îc Th¨ng Long, ®uæi nhµ
M¹c ch¹y lªn Cao B»ng vµ më khoa thi t¹i Th¨ng
Long. Khoa nµy, NguyÔn Thùc ®ç Hoµng gi¸p,
n¨m bèn m−¬i mèt tuæi, «ng ®−îc cö ®i sø nhµ
Minh. VÒ sau, NguyÔn Thùc lµm ®Õn chøc Th−îng
th− bé L¹i. Con trai NguyÔn Thùc lµ NguyÔn Nghi
còng lµm Th−îng th− trong triÒu.
Hai ng−êi chÞ vµ hai ng−êi con rÓ cña quan
Th−îng lµm quan nhµ M¹c nªn ®Òu bÞ mÊt chøc
vµ ph¸ s¶n.
ChÝnh vî chång NguyÔn Thùc ®· c−u mang gia
®×nh hai ng−êi chÞ tho¸t khái c¬n ho¹n n¹n ®óng
nh− lêi quan Th−îng th− ®· tiªn ®o¸n.
102