Page 122 - 8935211114210

"T«i lµ "mét tay céng s¶n nguy hiÓm, cÇn tèng ra khái n¬i
tËp trung thî thuyÒn nµy" (nguyªn v¨n hå s¬ bÝ mËt ë Së MËt
th¸m). Cho nªn Nha häc chÝnh B¾c Kú, theo lÖnh cña thèng sø,

®uæi t«i ra mét hßn ®¶o xa x«i, hÎo l¸nh lµ ®¶o Trµ Cæ. NghÞ
®Þnh thuyªn chuyÓn ký tr­íc ngµy nghØ hÌ mÊy h«m, b¾t t«i rêi
khái Nam §Þnh lËp tøc".
"Th× õ, «ng céng s¶n cho mµy xem". Suèt nghØ hÌ, t«i ngåi
lú t¹i Nam §Þnh. T«i viÕt cuèn B­íc ®­êng cïng, mét truyÖn
dµi vÒ n«ng d©n, ®Ó trang tr¶i mãn nî lßng ®èi víi anh em céng

s¶n ë Nam §Þnh. C¸i "sù kiÖn vïng dËy" cña anh Pha ch­a
®óng víi thùc tÕ håi bÊy giê, nh­ng cuèi cïng t«i cø cho anh
n«ng d©n vïng dËy. §ã lµ v× t«i ®· chÞu ¶nh h­ëng trong c¸c
s¸ch b¸o céng s¶n håi bÊy giê".
*

* *
Anh Kh¶i thËt hå hëi khi nh¾c mét kû niÖm s©u s¾c trong
®êi anh khi t«i hái chuyÖn anh. "Lµm sao mµ t«i quen biÕt anh
Hoan ­? ChÝnh lµ v× cã Kh­¬ng. T«i ra C«n §¶o tr­íc Kh­¬ng".
Anh kÓ tiÕp: "§oµn 89 tï céng s¶n võa dù phiªn tßa ®¹i
h×nh ®Æc biÖt më t¹i Sµi Gßn, ngµy 14-5-1939 ra ®Õn ®¶o, ®· g©y

mét chÊn ®éng lín trong anh em. §oµn tï cã mÊy anh ¸n chÐm
®­îc Quèc tÕ ®á can thiÖp h¹ xuèng chung th©n. T«i ë cïng banh
víi Kh­¬ng, mét trong nh÷ng ng­êi tï ¸n chÐm ngµy ®ã, nh­ng
ë kh¸c kh¸m. Ph¶i nãi r»ng, anh em ai còng quý Kh­¬ng. Riªng
t«i, rÊt phôc tinh thÇn dòng c¶m cña anh. Kh­¬ng lµ mét tÊm

g­¬ng vÒ sù hy sinh. Con ng­êi cña anh c«ng t©m, gi¶n dÞ, ¨n ë
víi ai còng cã t×nh, con ng­êi tèt l¾m. Sèng víi ai còng ®­îc
ng­êi ta th­¬ng. Hai ®øa t«i th©n nhau. N¨m 1936 MÆt trËn
B×nh d©n lªn, t«i ®­îc phãng thÝch. T«i hái Kh­¬ng: Gia ®×nh
mµy cßn ai kh«ng? LÇn nµy vÒ tao sÏ ®i t×m. Tõ khi bá nhµ vµo
Sµi Gßn ho¹t ®éng, Kh­¬ng giÊu biÖt t«ng tÝch ®Ó khái lôy ®Õn

gia ®×nh. Anh ruét cña Kh­¬ng lµ anh NguyÔn C«ng Hoan ®ang
d¹y häc ë Nam §Þnh. Nam §Þnh l¹i chÝnh quª t«i.

120