Page 74 - 8935211114210
P. 74
nªn ®Õn Nam §ång (Maurice Long) v× bän mËt th¸m vÉn bÝ mËt
r×nh ë ®ã. Sau th¸ng 9-1939, Thanh niªn d©n chñ ®æi tªn thµnh
Thanh niªn ph¶n ®Õ. T«i vÉn phô tr¸ch tæ chøc nµy cho ®Õn
th¸ng 5-1940 th× bÞ b¾t.
Do sù ph¶n béi cña Träng vµ Tri, gÇn nh toµn bé c¸c tæ
chøc c¸ch m¹ng cña bèn tØnh Nam §Þnh, Th¸i B×nh, Hµ Nam,
Ninh B×nh bÞ ph¸ vì, trªn 500 ngêi bÞ b¾t, BÝ th TØnh uû Th¸i
B×nh - Ng« Duy Phën bÞ ®Þch ®¸nh chÕt v× anh nhÊt ®Þnh kh«ng
khai ra nh÷ng ®iÒu bÝ mËt cña c¸ch m¹ng.
Tra tÊn, hái cung nh÷ng ngêi ho¹t ®éng bÝ mËt, ®Þch ph¸t
hiÖn nh÷ng ho¹t ®éng kh«ng c«ng khai cña nh÷ng ngêi ho¹t
®éng c«ng khai, Phan §×nh Kh¶i, §Æng Xu©n ThiÒu cïng mét
sè ®ång chÝ kh¸c, bÞ b¾t tõ th¸ng 9 n¨m 1939, ®· bÞ kÕt ¸n hoÆc
kh«ng bÞ kÕt ¸n ®ang ë nhµ tï Háa Lß, l¹i ph¶i ®a vÒ Së MËt
th¸m Nam §Þnh ®Ó hái cung thªm vµ ®èi chÊt. Phan §×nh Kh¶i
bÞ tra tÊn rÊt d· man, vÉn kh«ng khai vÒ ho¹t ®éng bÝ mËt cña
m×nh. Sau mét lÇn bÞ ®¸nh ®au tr¶ vÒ buång giam, tr«ng thÊy
t«i trong lç cöa mét buång kh¸c, anh nãi nhá: "Ph¶i dòng c¶m,
khai th× chÕt bá mÑ ®Êy". Kh¶i, Quúnh lµ nh÷ng ®ång chÝ s¾t
®¸, kh«ng khai nh÷ng ®iÒu nguy hiÓm.
Ba anh em Kh¶i, Dinh (§inh §øc ThiÖn), §èng (Mai ChÝ Thä)
vµ mét sè ®ång chÝ cïng lµng §Þch LÔ bÞ vµo tï. Vô ¸n kÐo dµi
13 th¸ng. Mäi ngêi ®Òu bÞ tra kh¶o rÊt ®éc ¸c. NhiÒu ngêi gi÷
v÷ng ®îc tinh thÇn. C¨n cø vµo nh÷ng lêi khai cña Träng vµ
Tri, 57 ngêi bÞ kÕt ¸n tõ 5 n¨m ®Õn chung th©n khæ sai, lªn
Tßa ¸n thîng thÈm ë Hµ Néi, Dinh vµ mét sè ®ång chÝ kh¸c
tr¾ng ¸n. Sè bÞ kÕt ¸n c¶ cò lÉn míi ®Òu bÞ ®µy ®i S¬n La.
Trong thêi gian ë Nhµ tï Nam §Þnh, nh÷ng ngêi tï
chóng t«i tæ chøc mét cuéc sèng cã trËt tù víi tinh thÇn th¬ng
yªu, gióp ®ì lÉn nhau, b¶o vÖ danh dù cña nh÷ng ngêi c¸ch
m¹ng. Nh÷ng ngêi tï cha thµnh ¸n, mçi tuÇn ®îc nhËn quµ
cña gia ®×nh qua tay bän lÝnh g¸c. Nh÷ng ngêi cã quµ gãp l¹i
chia ®Òu cho mäi ngêi. Anh em Kh¶i lµ nh÷ng ngêi nhËn
®îc nhiÒu quµ gia ®×nh h¬n nhiÒu ngêi kh¸c.
72