Page 436 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

đã gây nên “những dục vọng xấu xa của những người dân
bản xứ”; y muốn nói đến nguyện vọng đấu tranh giành độc
lập của nhân dân Đông Dương. Viên cao ủy bày tỏ lòng
biết ơn quân đội Anh đã giúp đỡ Pháp trở lại Nam Bộ. Y
buộc phải nhắc tới điều đã ghi trong hiệp định: “Nước Việt
Nam Dân chủ Cộng hòa có chính phủ, quốc hội, tài chính
IV
và quân đội của mình”. Nhưng y lại nói thêm: “Tôi xin
nhắc là Cao Miên cũng có chính phủ riêng, quân đội riêng,
Đácgiăngliơ trở về Pháp trung tuần tháng 2. Trong giới tài chính riêng và sắp có nghị viện riêng”. Đácgiăngliơ ca
cầm quyền Pháp đã có những thay đổi trái với mong muốn tụng những việc người Pháp làm ở Nam Bộ như là đã lập
của y. Tướng Đờ Gôn, quan thầy của Đácgiăngliơ, người một hội đồng tư vấn. Cuối cùng, y “chúc các giới ở Đông
trao cho y chức cao ủy ở Đông Dương, đã từ chức. Phêlích Dương sinh con đẻ cái nhiều và làm ăn thịnh vượng”.
Goăng, một đảng viên Đảng Xã hội được trao nhiệm vụ làm Bài diễn văn sặc mùi thực dân này lập tức bị các báo
Chủ tịch Chính phủ lâm thời. Bộ thuộc địa trước kia do một chí của ta đập lại mạnh mẽ.
người thân cận của Đờ Gôn nắm giữ, đã trở thành Bộ nước Mồng 9-3-1946, tại Pari, Mutê - Bộ trưởng Bộ nước
Pháp ở hải ngoại và chuyển sang tay Mariuýt Mutê cũng là Pháp ở hải ngoại, trình Hiệp định sơ bộ Việt - Pháp lên
người của Đảng Xã hội. Chính phủ Goăng với thành phần đa Hội đồng Chính phủ. Bản Hiệp định được Hội đồng Chính
số là người thuộc Đảng Xã hội đã chấp thuận kế hoạch điều phủ Pháp phê chuẩn. Nhưng chỉ mấy hôm sau, ngày 14
đình với Chính phủ nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do tháng 3, chính Mutê lại tuyên bố là xứ Nam Kỳ sẽ có hiến
Lơcléc đề nghị. Đácgiăngliơ hoạt động ráo riết, tìm cách pháp tự do và sẽ được “hưởng một chế độ riêng như nước
câu kết với những phần tử thuộc phái hữu trong giới cầm Việt Nam Dân chủ Cộng hòa”. Điều này cho thấy ta không
quyền mới của Pháp. Đến đâu, y cũng rêu rao: “Việt Minh nên trông chờ gì nhiều ở những người mệnh danh là đảng
là một đảng bài Pháp, không thể tin cậy; ông Hồ Chí Minh viên Đảng Xã hội đang nắm giữ quyền hành trong Chính
và các lãnh tụ Việt Minh đều là những kẻ phiến loạn cộng phủ Pháp.
sản”. Đầu tháng 3, viên cao ủy trở lại Sài Gòn. Đối với bản Hiệp định mà Chính phủ Pháp vừa phê
Ngay sau khi Hiệp định sơ bộ mồng 6-3 được công bố, chuẩn, người Pháp tại Đông Dương có những lời nói và
Đácgiăngliơ tung ra trên đài Sài Gòn một bài diễn văn. việc làm rất trái ngược nhau.
Viên cao ủy ca ngợi tinh thần quân đội Pháp trong những Ngày 13-3, Lơcléc ra lời kêu gọi quân đội Pháp và
ngày Nhật làm đảo chính. Y nói Nhật chính là thủ phạm người Pháp cần tỏ thái độ thân thiện với người Việt Nam.

433 434