Page 97 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

sống qua nhiều thời đại. Chúng ta không đồng chí Trường Chinh đã nói về Bác Hồ
gạt bỏ tất cả mà phải chắt lọc, tiếp thu trong dịp kỷ niệm ngày sinh lần thứ 70
những cái tốt đẹp nhất, để làm giàu cho của Người: "Người tiêu biểu nhất cho đạo
mình, cho con cháu mình và cho các thế đức cộng sản chủ nghĩa ở Việt Nam và
hệ mai sau... kết tinh những đức tính tốt đẹp nhất của
Chính sự kết hợp giữa trí tuệ phương dân tộc ta. Người đã phát huy truyền
Tây và cốt cách Á Đông trong con người thống đạo đức phương Đông là Trí, Nhân,
Bác, một sự kết hợp hài hòa nhưng rất tự Dũng trên một cơ sở hoàn toàn mới".
nhiên, đã làm cho tầm vóc của Bác lớn Đứng dưới gốc cây cổ thụ ở Khổng miếu,
lên gấp nhiều lần. Báo Tiến lên, cơ quan nghe nói là do chính tay Khổng Tử trồng
trung ương của Đảng Cộng sản Xrilanca, cách đây đã 2.400 năm, Bác tiếp tục kể
số ra ngày 9 tháng 9 năm 1969 đã viết: chuyện, giọng trầm trầm: Khổng Tử là
"Đồng chí Hồ Chí Minh là hiện thân của người chủ trương quyền bình đẳng về của

tất cả những gì tốt đẹp nhất trong phong cải và sự công bằng trong đời sống. Câu:
trào vĩ đại của chúng ta... Tất cả những "Không sợ thiếu, chỉ sợ không công bằng..."
người châu Á có thể tự hào rằng Người mà Bác đã trích dẫn từ năm 1921, chính là
cũng là một người châu Á. Chúng ta, từ câu của Khổng Tử: "Không sợ thiếu, chỉ
những người cộng sản có thể tự hào rằng sợ không công bằng. Không sợ nghèo, chỉ
Người là một người cộng sản". Và như sợ lòng dân không yên. Đã công bằng thì

93 94

không nghèo, đã hòa mục thì không thiếu, Tôi bước đi theo Bác. Biết nói gì khi
lòng dân đã yên thì không sợ nghiêng đổ". trong lòng tôi đang tràn ngập một nỗi xúc
Rời Khổng miếu, Bác sang Khổng lâm. động lớn lao và mãnh liệt. Một niềm tự
Dạo bước thong thả dưới những hàng cây hào! Một nỗi sung sướng!
cổ thụ của khu rừng, Bác tiếp tục nói, "Bác dịch như vậy có được không?".
quan điểm "lấy dân làm gốc" của Khổng Đâu có phải là Bác dịch, đâu có phải chỉ

Tử đã được Mạnh Tử phát triển thêm một là chữ nghĩa. Đó là tấm lòng, là trái tim,
bước trong câu "dân vi quý, xã tắc thứ là cả cuộc đời của Bác. "Dân vi quý", "lợi
chi, quân vi khinh" mà chính Bác đã dịch ích của nhân dân là trước hết", đó là mục
sang tiếng Pháp năm 1921, trong Tạp chí đích phấn đấu suốt đời của Bác. Từ thư
Cộng sản: "Lợi ích của nhân dân là trước gửi Hội nghị hòa bình Vécxây năm 1919
hết, thứ đến là lợi ích của quốc gia, còn lợi đến Tuyên ngôn độc lập năm 1945. Từ
ích của vua là không đáng kể". Bác đọc "Thà hy sinh tất cả chứ nhất định không
toàn văn câu tiếng Pháp trong bài báo mà chịu mất nước, nhất định không chịu làm
Bác đã viết cách đây trên 40 năm: nô lệ" đến "Không có gì quý hơn độc lập,
"L'intéret du peuple avant tout, celui de tự do"... Tất cả, tất cả sức lực và trí tuệ,

la nation vient après, celui du roi n' est nỗi lo và niềm vui, những ngày căng thẳng,
rien!". Rồi Bác nói vui: "Chú xem Bác những đêm trằn trọc, Bác đều hướng vào
dịch như vậy có được không?". một mục đích duy nhất là "dân vi quý".

95 96