Page 154 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 154
chữ quốc ngữ. Sau ngày thân phụ hy sinh vì nước,
anh lập gia đình và đi dạy học một thời gian ở
Thanh Chương, nhưng chủ yếu là để đặt mối liên
lạc cho các nhà yêu nước, theo sự sắp xếp của cụ
Trần Thị Trâm.
HỒ TÙNG MẬU Chịu ảnh hưởng của quê hương, gia đình và
(1896-1951) thời đại, đặc biệt là cụ Trần Thị Trâm, Hồ Bá
Cự đã sớm thể hiện tinh thần yêu nước và cách
mạng, ý chí trả thù nhà, đền nợ nước, giải
Đồng chí Hồ Tùng Mậu tên thật là Hồ Bá Cự, phóng dân tộc khỏi ách đô hộ của ngoại bang.
sinh ngày 15-6-1896, trong một gia tộc có truyền Vốn kín đáo, có bản lĩnh, ngay từ nhỏ, Hồ Bá Cự
thống khoa bảng và yêu nước lâu đời, tại làng đã được cụ Trần Thị Trâm tin cậy giao cho một
Quỳnh Đôi (nay là xã Quỳnh Đôi), huyện Quỳnh số việc, như canh gác khi bà có khách lạ, liên lạc
Lưu, tỉnh Nghệ An. giữa bà với những người yêu nước, có chí hướng
Thân phụ đồng chí là cụ Hồ Bá Kiện, một nhà đánh Pháp.
nho yêu nước, tham gia Hội Duy Tân, bị bắt giam Cuối tháng 4-1920, lấy tên là Hồ Tùng Mậu,
ở Lao Bảo, đã cùng một số bạn tù khởi nghĩa định đồng chí từ giã vợ con cùng Lê Văn Phơn (Lê
phá nhà lao, nhưng sự việc không thành, đã hy Hồng Sơn), Ngô Quốc Chính sang Xiêm, sau đó
sinh anh dũng. sang Trung Quốc tìm gặp các nhà cách mạng Việt
Thân mẫu đồng chí là cụ Phan Thị Liễu, cũng Nam. Tại Trung Quốc, Hồ Tùng Mậu đã gia nhập
thuộc dòng dõi nho gia, được Chủ tịch Hồ Chí quân đội của Chính phủ Trung Hoa dân quốc,
Minh đánh giá rất cao. tham gia Bắc phạt, vào học Trường quân sự
Thuở nhỏ Hồ Bá Cự được các chú và cụ Trần
Thị Trâm kèm cặp chữ Hán rồi chuyển sang học Quảng Đông, Trường trung học An Định, Trường
1
điện tín của Công ty xe lửa Hán - Việt...
_____________ Trước tình hình hoạt động cách mạng của
1. Cụ Trần Thị Trâm còn gọi là cụ Lụa, em dâu Hồ Bá người Việt ở Quảng Châu bị phân tán mạnh mẽ,
Ôn, ông nội của Hồ Bá Cự, một người phụ nữ yêu nước, vốn nhất là giữa phái già và phái trẻ, năm 1923, Hồ
là “liên lạc viên” giữa nghĩa quân Hương Khê và nghĩa quân Tùng Mậu đã chủ động cùng Lê Hồng Sơn lập ra
Yên Thế, từng sang Xiêm mua vũ khí cho quân khởi nghĩa, nhóm Tâm Tâm xã (sau đổi thành Tân Việt
được Phan Bội Châu gọi là Tiểu Trưng (Bà Trưng nhỏ).
151 152
