Page 21 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

- Cảm ơn anh, việc đó sẽ có Cầm, bạn em lo liệu. “Ai về cửa bể Quảng Bình
Trời đã cuối thu nhưng tiết giao mùa ở trong Cá ngon, cơm trắng là mình với ta”.
này có muộn hơn so với ngoài xứ Nghệ. Nắng Về xuôi, Kiến Giang nhập vào phá Hạc Hải rồi
vàng vẫn rải nhẹ trên bờ sông Hương. Hai người cùng đổ ra cửa Nhật Lệ. Phá Hạc Hải còn do nhiều
giữ bước đi cách quãng, tưởng như không hề liên dòng nước khác tuôn về nên rộng mênh mông. Xung
quan. Họ nói với nhau trong im lặng, ít ngôn từ quanh phá có những động cát trắng phau. Dưới
mà nhiều ký thác. chân những đụn cát là các trảng đất để trồng cói rồi
Một gốc tùng cổ thụ rũ tóc vàng trong nắng mới đến cái đầm nước. Cây cói ở đây được đem sánh
thu. Cây đứng bên đường như là quà tặng cho với lá nón nơi Quy Hậu, Ba Đồn, nên có câu: “Chiếu
những trai thanh, gái lịch để cùng hẹn hò, đổi cói An Xá, nón lá Quy Hậu”.
trao. Và, với chàng trai lớn lên ở Đồng Hới, nơi Tiếng vậy chứ trên bản đồ, người ta chú ý đến
giọng nói giàu “ngọt lịm yêu thương” cùng cô gái sông Nhật Lệ nhiều hơn, tuy cả hai cùng hợp lưu
đến từ thành phố bên bờ sông Lam “dạt dào sóng rồi đổ vào phá Hạc Hải, vì Nhật Lệ chảy qua thị
nước” thì gốc tùng cũng tựa như người bạn đang xã Đồng Hới. Còn khi nhắc đến cư dân Quảng
âm thầm lắng nghe những tâm tình gửi trao giữa Bình thì người ta nói đó là những người con của
đôi bên. Tuy họ không nhìn nhau nhưng hai trái sông Gianh. Mà sự thật về lịch sử và văn hóa,
tim thì lại giao hòa. Chàng thư sinh họ Võ kể cho Linh Giang đủ đại diện cho cả Kiến Giang và
người bạn gái nghe về dòng sông lớn đất Quảng Nhật Lệ.
Bình, cũng là sông rộng nhất miền Trung của Tổ Sông Gianh bắt nguồn từ núi Trường Sơn, trên
quốc, tức sông Gianh, tên chữ là Linh Giang. Còn một lưu vực rất rộng mà mỗi ngọn nguồn, mỗi bến
con sông nhỏ chảy qua làng quê An Xá, huyện Lệ nước đều mang trong mình biết bao câu chuyện
Thủy, tỉnh Quảng Bình quê anh, ấy là dòng Kiến thần kỳ:
Giang, cũng gọi là sông Đại. Sông này cũng bắt Núi Truồi ai đắp mà cao
nguồn từ Trường Sơn, chảy len lỏi giữa vùng núi An Sông Gianh ai bới, ai đào mà sâu.
Mã rồi tuôn xuống đồng bằng, tưới mát cho đồng (Ca dao)
điền hai huyện Quảng Ninh và Lệ Thủy. Có người
Võ Nguyên Giáp đưa câu ca đã từ ngàn xưa
nói, trong thành ngữ: “Nhất Đồng Nai, nhì Hai
ấy ra hỏi bạn, Quang Thái chịu không trả lời
Huyện” thì địa danh “Hai Huyện” là chỉ Quảng
được và bảo:
Ninh và Lệ Thủy. Có lẽ vì vậy nên có câu ca:

18 19