Page 231 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 231
líp n«ng d©n nghÌo, hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ hoµn GiÕng nµy do «ng NguyÔn Danh Cèc ®µo ra tõ
c¶nh sèng cña hä d−íi ¸ch ¸p bøc, bãc lét cña thùc thêi x−a nªn d©n lµng gäi lµ “GiÕng Cèc” ®Ó lu«n
d©n, phong kiÕn. MÆt kh¸c, qua nh÷ng c©u nhí ¬n ng−êi ®· lµm viÖc c«ng Ých gióp d©n.
chuyÖn cña bµ con trong lµng, TÊt Thµnh biÕt N¨m 1886, giÆc Ph¸p kÐo ®Õn huyÖn Nam §µn,
®−îc nh÷ng g× ®· vµ ®ang x¶y ra trong lµng x· vµ nhòng nhiÔu d©n chóng, g©y nhiÒu téi ¸c, tó tµi
c¶ trong tØnh, trong n−íc, ch¼ng h¹n nh− c¸c cuéc V−¬ng Thóc MËu (th©n phô cña thÇy V−¬ng Thóc
chiÕn ®Êu cña nghÜa qu©n Phan §×nh Phïng - Cao Quý - thÇy gi¸o khai t©m cña trß TÊt Thµnh) ®·
Th¾ng, cña V−¬ng Thóc MËu... h−ëng øng ChiÕu CÇn V−¬ng cña vua Hµm Nghi,
Sau 50 n¨m xa c¸ch lµng quª, vµo dÞp vÒ th¨m l·nh ®¹o nghÜa qu©n chiÕn ®Êu kiªn c−êng víi
quª lÇn thø nhÊt (16-6-1957), khi ®i tõ trong nhµ qu©n Ph¸p trong hai n¨m 1886-1887. Cuèi n¨m
m×nh ra cæng, B¸c Hå chØ tay vÒ phÝa tr−íc cæng hái 1887, cô V−¬ng Thóc MËu anh dòng hy sinh; nghÜa
bµ con: “§µng tª cã lß rÌn cè §iÒn, l©u ni cßn rÌn qu©n bÞ ®µn ¸p khèc liÖt, ng−êi ta ph¶i giÊu vò khÝ
n÷a kh«ng?” Võa lóc ®ã, «ng Hoµng Xu©n §iÒn tõ xuèng ®¸y GiÕng Cèc ®Ó cã thÓ dïng ®Õn vÒ sau.
trong ngâ ®i ra, chµo B¸c. GiÕng Cèc quanh n¨m cung cÊp nguån n−íc
- Tr«ng «ng §iÒn cßn kháe, chÇu rµy cã rÌn trong lµnh m¸t mÎ cho d©n lµng Sen. §èi víi cËu
n÷a kh«ng? - B¸c hái. NguyÔn TÊt Thµnh, suèt mÊy n¨m sèng t¹i lµng
- D¹ th−a B¸c, l©u ni tui ®Ó cho th»ng con trai Sen, cã ngµy nµo l¹i kh«ng ra GiÕng Cèc. CËu
®Çu lµm. th−êng xuyªn g¸nh hoÆc x¸ch n−íc vÒ ®æ vµo chum
B¸c ®éng viªn «ng §iÒn nªn tiÕp tôc rÌn ®Ó bµ nhµ cho chÞ Thanh lo viÖc bÕp nóc. Nh÷ng buæi
con cã n«ng cô s¶n xuÊt. tr−a hÌ n¾ng g¾t hay nh÷ng ®ªm tr¨ng v»ng vÆc
s¸ng, TÊt Thµnh cïng c¸c b¹n ®ång løa th−êng ra
GiÕng Cèc
ngåi hãng m¸t d−íi lïm c©y trªn bê giÕng.
Du kh¸ch tham quan lµng Sen, ®i men theo bê Ngµy 16-6-1957, khi vÒ th¨m quª lÇn thø nhÊt
ao sen ®Ó vµo cæng nhµ B¸c Hå sÏ thÊy d−íi vßm sau 50 n¨m xa c¸ch, B¸c Hå ®· hái bµ con r»ng
c©y xanh tèt mét c¸i giÕng ®Êt h×nh lßng ch¶o; ®ã GiÕng Cèc nay cßn kh«ng. Ng−êi nãi: “N−íc GiÕng
chÝnh lµ GiÕng Cèc. Nã n»m c¸ch cæng nhµ «ng Cèc rÊt trong vµ ngät, nÊu chÌ xanh vµ mÇn t−¬ng
Phã b¶ng S¾c chØ kh«ng ®Çy 100m. ngon næi tiÕng ®ã”.
229 230
