Page 34 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 34
Ru tam tam thÐc cho muåi, Khi gia ®×nh «ng cö S¾c vµo ®Õn kinh ®« HuÕ
§Ó m¹ ®i chî mua v«i ¨n trÇu. th× cã tin tõ xø NghÖ cho biÕt, cô Phan §×nh
Mua v«i chî Qu¸n, chî CÇu, Phïng ®· tõ trÇn (ngµy 28-12-1895), sau ®ã Ýt l©u,
1
Mua cau Nam Phæ, mua trÇu chî Dinh . khëi nghÜa H−¬ng Khª kÕt thóc. Thùc d©n Ph¸p
®ang khñng bè cùc kú d· man nh÷ng ng−êi khëi
Nh−ng ®iÒu l¹ nhÊt ®èi víi Sinh Cung lµ thÊy
nghÜa. Chóng cho bän bï nh×n Nam triÒu vµ tªn
nh÷ng «ng T©y cao lªnh khªnh vµ c¸c bµ ®Çm m¾t
1
ViÖt gian NguyÔn Th©n lõa b¾t c¸c tú t−íng , nhèt
xanh lÌ, m«i ®á chãt ®i l¹i nghªnh ngang trªn ®−êng
vµo còi, khiªng vµo HuÕ råi giÕt. Chóng cßn dïng
phè. Hä lµm g× mµ hÔ ai gÆp còng cói r¹p xuèng ch¾p
thñ ®o¹n rÊt hÌn h¹, bØ æi lµ quËt hµi cèt cña song
tay v¸i chµo? Vµ ngay c¶ nh÷ng vÞ quan to trong
th©n vµ thi hµi cô Phan lªn, ®èt thµnh tro, nhåi
triÒu ®×nh, sao còng cã vÎ sî sÖt «ng T©y, bµ ®Çm?
vµo thuèc sóng, b¾n xuèng dßng s«ng La.
Khi vui ch¬i, cËu Cung còng ®ïa nghÞch kh«ng
Sau khi dËp t¾t phong trµo CÇn V−¬ng (1885-
kÐm g× c¸c b¹n cïng løa tuæi, nh−ng mçi khi thÊy
1896), vÒ c¨n b¶n, thùc d©n Ph¸p ®· hoµn thµnh
®iÒu g× l¹, cËu chó ý quan s¸t, t×m hiÓu vµ cø
c«ng cuéc b×nh ®Þnh ViÖt Nam vÒ mÆt qu©n sù, vµ
muèn hái ng−êi lín cho ra lÏ míi th«i.
H»ng ngµy, bµ Loan gióp chång kÌm cho con trong bèi c¶nh ®ã ®· cã thÓ b¾t tay vµo khai th¸c
häc nh÷ng khi «ng S¾c ®i v¾ng vµ bµy cho c¸c con thuéc ®Þa ViÖt Nam nãi riªng còng nh− §«ng
tËp lµm nh÷ng c«ng viÖc nhÑ trong nhµ. Khiªm D−¬ng nãi chung mét c¸ch quy m«.
lín tuæi h¬n, bµ tËp cho quay xa, ®¸nh suèt. Cßn Ngµy 22-3-1897, Toµn quyÒn §«ng D−¬ng
Cung, bµ cho quÐt nhµ, lau chïi ph¶n ghÕ. Bµ P«n §ume (Paul Doumer) göi cho Bé tr−ëng Bé
Loan cã tÝnh cÈn thËn, ng¨n n¾p cho nªn nhµ cöa, Thuéc ®Þa Ph¸p dù ¸n ch−¬ng tr×nh ho¹t ®éng,
®å ®¹c bao giê còng gän gµng, s¹ch sÏ. §iÒu ®ã t¹o trong ®ã cã ®iÒu kho¶n thø nhÊt lµ: “1- tæ chøc
cho con c¸i cã thãi quen tèt tõ thuë bÐ. mét chÝnh phñ chung cho toµn §«ng D−¬ng vµ tæ
____________ chøc bé m¸y cai trÞ hµnh chÝnh riªng cho tõng
“xø” thuéc liªn bang”. Ngµy 19-4-1899, Tæng
1. Ngµy 17-5-1969, khi ca sÜ Mai T− (trong §oµn V¨n c«ng
Qu©n khu IV ®−îc cïng ®oµn vµo th¨m B¸c Hå ë Phñ Chñ thèng Ph¸p ra lÖnh s¸p nhËp thªm Lµo vµo Liªn
tÞch) h¸t cho B¸c nghe d©n ca. B¸c ®· söa lêi h¸t cho Mai T− bang §«ng D−¬ng. ViÖt Nam bÞ chia c¾t lµm ba kú:
lµ “Ru tam tam thÐc” chø kh«ng ph¶i “ru em ngñ”; ®Ó “m¹” B¾c Kú, Trung Kú vµ Nam Kú víi ba chÕ ®é cai trÞ
chø kh«ng ph¶i “®Ó mÑ”; mua cau “Nam Phæ” chø kh«ng ph¶i ____________
“chî S¶i”. (Theo NghÖ An trong lßng B¸c, Ban Nghiªn cøu lÞch
sö §¶ng TØnh ñy NghÖ An xuÊt b¶n, 1974, tr.99). 1. Tú t−íng: Viªn t−íng phô cña chñ t−íng.
31 32
