Page 105 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 105

Cô Hå, nhµ c¸ch m¹ng còng lµ mét nhµ gi¸o                                         vµ  kh«ng  chØ  ë  ®ã.  Trong  bµi  th¬,  ta  chó  ý  ®Õn
                 dôc, ch¼ng nh÷ng Cô ch¨m lo ®µo t¹o c¸n bé, Cô                                       ch÷ "®a do" vµ ch÷ "gi¸o dôc". Ph¶i ch¨ng lµ khi
                 cßn ch¨m lo x©y dùng con ng−êi. Cô Hå cã c¶ mét                                      dïng ch÷ "®a do", Cô Hå muèn nãi r»ng kh«ng
                 häc  thuyÕt  vÒ  gi¸o  dôc,  hay  nãi  mét  c¸ch  kh¸c,                              ph¶i gi¸o dôc quyÕt ®Þnh tÊt c¶ tÝnh t×nh ng−êi
                 ®äc nh÷ng bµi cña Cô, nghe nh÷ng lêi cña Cô, ta                                      ta,  cßn  cã  nh÷ng  yÕu  tè  quan  träng  kh¸c  can
                 thÊy r»ng qu¶ Cô Hå cã mét häc thuyÕt vÒ gi¸o                                        thiÖp vµo mµ qu¶ cã do tù nhiªn hay ngÉu nhiªn
                 dôc. Cô lµ mét phu tö víi ®Çy ®ñ ý nghÜa t«n quý                                     phøc t¹p lµm ra; cßn ch÷ "gi¸o dôc" ë ®©y lµ sù
                 cña ch÷ Êy.                                                                          c¶m hãa vÒ h−íng tèt hay h−íng kh«ng tèt, hoÆc
                    Hå  ChÝ Minh lóc cßn  lµ  NguyÔn  Sinh  Cung  ë                                   tèt xÊu lÉn lén cña gi¸o dôc gia ®×nh khi tuæi th¬,
                 lµng Sen, tØnh NghÖ An ®· b¾t ®Çu 10 n¨m ®Ìn                                         cña  m«i  tr−êng  x·  héi  hoÆc  lµ  sù  gi¸o  dôc  cã  ý
                 s¸ch  b»ng  bµi  vì  lßng  "Nh©n  chi  s¬  tÝnh  b¶n                                 thøc cña thÇy, cha, b¹n bÌ hay s¸ch vë, kÓ c¶ c¸c
                       1
                 thiÖn" . ThuyÕt "tÝnh thiÖn" nµy, NguyÔn ¸i Quèc                                     viÖc lµm cña m×nh, dÇn dµ gãp phÇn lµm ra con
                 sÏ gÆp m·i trong c¸c s¸ch Nho vµ ë c¸c thÇy Nho.                                     ng−êi cña m×nh.
                 Nãi cho ®óng, còng cã ph¸i Nho chñ tr−¬ng "tÝnh                                         Cô Hå ®ßi hái mçi ng−êi d©n, mçi c¸n bé ph¶i
                 ¸c",  hä  kh«ng  ®−îc  xem  lµ  chÝnh  thèng.  ChÝnh                                 siªng häc. Häc th× ph¶i cã ®Þnh h−íng; c¸n bé häc
                 thèng  theo  m¹ch  Khæng  M¹nh  lµ  ng−êi  sinh  ra                                  ®Ó lµm c«ng béc giái cho d©n; d©n häc ®Ó lµm c«ng
                 tÝnh  vèn  lµnh;  tÝnh  thiÖn  lµ  thiªn  phó.  Nho  gia                             d©n tèt cña n−íc; tÊt c¶ ®Òu häc thµnh nh©n. Häc
                 ViÖt Nam kh«ng ai nãi kh¸c.                                                          kh«ng chØ khi cßn trÎ, mµ giµ còng cßn ph¶i häc.
                    Nh−ng ë s¸ch NhËt ký trong tï, Cô Hå cã bµi                                       Víi c¸n bé tØnh NghÖ An, Cô nãi: T«i n¨m nay 71
                 tø tuyÖt "D¹ b¸n", trong ®ã t¸c gi¶ viÕt r»ng: lóc                                   tuæi  mµ  vÉn  ph¶i  häc  mçi  ngµy.  Häc  kh«ng  biÕt
                 ngñ mäi ng−êi tr«ng rÊt l−¬ng thiÖn, lóc tØnh dËy                                    mái.  Häc  ph¶i  cã  môc  ®Ých,  nh−  mét  ng−êi  thî
                 míi ph©n biÖt ng−êi thiÖn, ng−êi ¸c, thiÖn ¸c vèn                                    lµm nhµ, tr−íc khi lµm ®· biÕt c¸i nhµ sÏ ra sao,
                 kh«ng ph¶i lµ b¶n tÝnh, phÇn nhiÒu lµ do gi¸o dôc                                    kh«ng  ph¶i  nh−  con  ong,  lµm  tæ  theo  thãi  quen
                 mµ nªn.                                                                              b¶n nhiªn. Môc ®Ých cña sù häc lµ thµnh nh©n, lµ
                    ë bµi th¬ triÕt lý nµy, Cô Hå nãi lªn c¸i chç                                     chØnh t©m, lµ trau dåi lý trÝ. Ng−êi c¸n bé tr−íc
                 ®øng cña m×nh trong cuéc tranh luËn ngµn n¨m                                         ph¶i biÕt chØnh m×nh, sau míi chØnh ng−êi kh¸c,
                 vÒ tÝnh ¸c, tÝnh thiÖn ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam,                                     m×nh kh«ng chØnh th× cßn mong chØnh ai? §· trau
                                                                                                      dåi  lý  thuyÕt,  cßn  ph¶i  trau  dåi  t×nh  c¶m  n÷a,

                 __________                                                                           ph¶i lo x©y dùng nh©n c¸ch cña m×nh, ph¶i biÕt
                    1. Con ng−êi sinh ra vèn b¶n tÝnh thiÖn (B.T).                                    ¨n  ë  xö  thÕ  cã  t×nh,  cã  nghÜa,  t×nh  nghÜa  gi÷a

                                                                 103                                  104
   100   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110