Page 106 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 106

Cô Hå, nhµ c¸ch m¹ng còng lµ mét nhµ gi¸o   vµ  kh«ng  chØ  ë  ®ã.  Trong  bµi  th¬,  ta  chó  ý  ®Õn
 dôc, ch¼ng nh÷ng Cô ch¨m lo ®µo t¹o c¸n bé, Cô   ch÷ "®a do" vµ ch÷ "gi¸o dôc". Ph¶i ch¨ng lµ khi
 cßn ch¨m lo x©y dùng con ng−êi. Cô Hå cã c¶ mét   dïng ch÷ "®a do", Cô Hå muèn nãi r»ng kh«ng
 häc  thuyÕt  vÒ  gi¸o  dôc,  hay  nãi  mét  c¸ch  kh¸c,   ph¶i gi¸o dôc quyÕt ®Þnh tÊt c¶ tÝnh t×nh ng−êi
 ®äc nh÷ng bµi cña Cô, nghe nh÷ng lêi cña Cô, ta   ta,  cßn  cã  nh÷ng  yÕu  tè  quan  träng  kh¸c  can
 thÊy r»ng qu¶ Cô Hå cã mét häc thuyÕt vÒ gi¸o   thiÖp vµo mµ qu¶ cã do tù nhiªn hay ngÉu nhiªn
 dôc. Cô lµ mét phu tö víi ®Çy ®ñ ý nghÜa t«n quý   phøc t¹p lµm ra; cßn ch÷ "gi¸o dôc" ë ®©y lµ sù
 cña ch÷ Êy.      c¶m hãa vÒ h−íng tèt hay h−íng kh«ng tèt, hoÆc
 Hå  ChÝ Minh lóc cßn  lµ  NguyÔn  Sinh  Cung  ë   tèt xÊu lÉn lén cña gi¸o dôc gia ®×nh khi tuæi th¬,
 lµng Sen, tØnh NghÖ An ®· b¾t ®Çu 10 n¨m ®Ìn   cña  m«i  tr−êng  x·  héi  hoÆc  lµ  sù  gi¸o  dôc  cã  ý
 s¸ch  b»ng  bµi  vì  lßng  "Nh©n  chi  s¬  tÝnh  b¶n   thøc cña thÇy, cha, b¹n bÌ hay s¸ch vë, kÓ c¶ c¸c
 1
 thiÖn" . ThuyÕt "tÝnh thiÖn" nµy, NguyÔn ¸i Quèc   viÖc lµm cña m×nh, dÇn dµ gãp phÇn lµm ra con
 sÏ gÆp m·i trong c¸c s¸ch Nho vµ ë c¸c thÇy Nho.   ng−êi cña m×nh.
 Nãi cho ®óng, còng cã ph¸i Nho chñ tr−¬ng "tÝnh   Cô Hå ®ßi hái mçi ng−êi d©n, mçi c¸n bé ph¶i
 ¸c",  hä  kh«ng  ®−îc  xem  lµ  chÝnh  thèng.  ChÝnh   siªng häc. Häc th× ph¶i cã ®Þnh h−íng; c¸n bé häc
 thèng  theo  m¹ch  Khæng  M¹nh  lµ  ng−êi  sinh  ra   ®Ó lµm c«ng béc giái cho d©n; d©n häc ®Ó lµm c«ng
 tÝnh  vèn  lµnh;  tÝnh  thiÖn  lµ  thiªn  phó.  Nho  gia   d©n tèt cña n−íc; tÊt c¶ ®Òu häc thµnh nh©n. Häc
 ViÖt Nam kh«ng ai nãi kh¸c.   kh«ng chØ khi cßn trÎ, mµ giµ còng cßn ph¶i häc.
 Nh−ng ë s¸ch NhËt ký trong tï, Cô Hå cã bµi   Víi c¸n bé tØnh NghÖ An, Cô nãi: T«i n¨m nay 71
 tø tuyÖt "D¹ b¸n", trong ®ã t¸c gi¶ viÕt r»ng: lóc   tuæi  mµ  vÉn  ph¶i  häc  mçi  ngµy.  Häc  kh«ng  biÕt
 ngñ mäi ng−êi tr«ng rÊt l−¬ng thiÖn, lóc tØnh dËy   mái.  Häc  ph¶i  cã  môc  ®Ých,  nh−  mét  ng−êi  thî
 míi ph©n biÖt ng−êi thiÖn, ng−êi ¸c, thiÖn ¸c vèn   lµm nhµ, tr−íc khi lµm ®· biÕt c¸i nhµ sÏ ra sao,
 kh«ng ph¶i lµ b¶n tÝnh, phÇn nhiÒu lµ do gi¸o dôc   kh«ng  ph¶i  nh−  con  ong,  lµm  tæ  theo  thãi  quen
 mµ nªn.          b¶n nhiªn. Môc ®Ých cña sù häc lµ thµnh nh©n, lµ
 ë bµi th¬ triÕt lý nµy, Cô Hå nãi lªn c¸i chç   chØnh t©m, lµ trau dåi lý trÝ. Ng−êi c¸n bé tr−íc
 ®øng cña m×nh trong cuéc tranh luËn ngµn n¨m   ph¶i biÕt chØnh m×nh, sau míi chØnh ng−êi kh¸c,
 vÒ tÝnh ¸c, tÝnh thiÖn ë Trung Quèc vµ ViÖt Nam,   m×nh kh«ng chØnh th× cßn mong chØnh ai? §· trau
                  dåi  lý  thuyÕt,  cßn  ph¶i  trau  dåi  t×nh  c¶m  n÷a,

 __________       ph¶i lo x©y dùng nh©n c¸ch cña m×nh, ph¶i biÕt
 1. Con ng−êi sinh ra vèn b¶n tÝnh thiÖn (B.T).   ¨n  ë  xö  thÕ  cã  t×nh,  cã  nghÜa,  t×nh  nghÜa  gi÷a

 103              104
   101   102   103   104   105   106   107   108   109   110   111