Page 374 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

®−êng lèi ®ã kh«ng dùa vμo ai, nh−ng ®ång thêi tranh thñ
1
nh÷ng quan hÖ võa cã lîi cho m×nh võa cã lîi cho ®èi t¸c” . Râ
rμng lμ víi «ng, trong c«ng cuéc ngo¹i giao, dï bÊt luËn hoμn

c¶nh nμo th× ph¶i lu«n ®Ò cao ý thøc d©n téc, kh¼ng ®Þnh cho
®−îc b¶n s¾c vμ b¶n lÜnh cña d©n téc m×nh. Ph¶i ch¨ng sù t«n
träng, quý mÕn cña bÌ b¹n quèc tÕ dμnh cho «ng còng lμ dμnh
cho d©n téc ViÖt Nam chÝnh lμ bëi b¾t nguån tõ ý thøc nμy.
Tuy nhiªn, còng h¬n ai hÕt, Vâ V¨n KiÖt thÊu râ r»ng: B¶n
s¾c hay b¶n lÜnh cña d©n téc chØ cã thÓ ®−îc béc lé ra khi vμ chØ

khi nã ®−îc ®Æt trong mèi t−¬ng quan víi nh÷ng d©n téc kh¸c, tøc
lμ buéc chóng ta ph¶i cã “ý thøc vÒ ng−êi kh¸c” khi muèn kh¼ng
®Þnh chÝnh m×nh. VÒ ®iÒu nμy, Leopoldo Zea còng ®· kh¼ng ®Þnh
râ rμng r»ng: tinh thÇn khoan hßa v¨n hãa cã c¬ së triÕt häc ë “ý

thøc vÒ ng−êi kh¸c”, ®ã lμ ý thøc “t«n träng nh÷ng kh¸c biÖt cña
kÎ kh¸c, ®Ó kÎ kh¸c t«n träng nh÷ng kh¸c biÖt cña ta”, “t«n träng
2
nh÷ng g× kh«ng gièng ta mμ b×nh ®¼ng víi ta . VËy lμ ë ®©y,
Leopoldo Zea ®· buéc c¸c d©n téc ph¶i thõa nhËn r»ng: Mét d©n
téc chØ cã thÓ tån t¹i vμ ph¸t triÓn khi mμ d©n téc ®ã t«n träng

m×nh vμ biÕt t«n träng ng−êi kh¸c. §ã chÝnh lμ sù cô thÓ hãa tinh
thÇn b×nh ®¼ng trong v¨n hãa nãi chung vμ v¨n hãa ngo¹i giao
nãi riªng gi÷a c¸c quèc gia, d©n téc trªn thÕ giíi. Tinh thÇn mang
tÝnh truyÒn thèng Êy cña d©n téc l¹i mét lÇn n÷a ®−îc táa s¸ng

trong t− t−ëng, phong c¸ch ngo¹i giao cña Vâ V¨n KiÖt.
Thùc tÕ cho thÊy: Trong ®−êng h−íng ngo¹i giao víi c¸c
n−íc, Thñ t−íng Vâ V¨n KiÖt bao giê còng ®Ò cao ý thøc, b¶n
s¾c d©n téc nh−ng kh«ng v× thÕ mμ tù thu m×nh l¹i. ¤ng lu«n

___________
1. DÉn theo: http://kienthuc.net.vn/channel/1984/201006/Vo-Van-Kiet-
noi-ve-cuoc-choi-toan-cau-cua-Viet-Nam-1756222.
2. Xem Hoμng Ngäc HiÕn: LuËn bμn vÒ minh triÕt vμ minh triÕt ViÖt,
S®d, tr. 89.

372