Page 71 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

thối đất, mùa khô hạn đến quắt queo, do đó người xưa
đã làm nên những chiếc chum khổng lồ này để tích
nước... Những truyền thuyết đó đã góp phần tạo nên
một lớp màn bí ẩn bao trùm vùng cao nguyên mênh
mông này.
Năm 1909, lần đầu tiên thế giới biết tới sự tồn
tại của những chiếc chum khổng lồ này do phát hiện
của Vinet - một viên thuế quan người Pháp. Đến năm
1923, Henri Parmentier - nhà khảo cổ người Pháp
đã có dịp đến cánh đồng Chum nhưng cả Vinet và
Henri Parmentier đều không lý giải được về nguyên
nhân hình thành địa điểm kỳ bí này. Mãi đến năm
1930, cánh đồng Chum mới được nghiên cứu tường
tận bởi một nhà nghiên cứu của trường Viễn Đông
Bác Cổ Pháp (École Française d’Extrême Orient) -
bà Madeleine Colani. Trong cuốn Mégalithes du
Haut-Laos (Cự thạch cổ vùng Thượng Lào - 1935), bà
Madeleine Colani đã khẳng định những chiếc chum
khổng lồ này không phải là những chiếc chum ủ rượu
vì không có dấu vết nào chứng minh điều đó. Từ đó
bà đã đưa ra giả thuyết mỗi chiếc chum là một cái
quách chôn người chết, mỗi chiếc chum là nơi cất giữ
tro xương không phải chỉ của một người mà của một
số người chết. Chum đá là loại hình hiện vật gắn liền
với táng thức của cư dân theo tục hỏa thiêu và là vật
đựng tro xương sau khi đã tiến hành hỏa thiêu ở một
địa điểm gần đó. Giả thuyết của Madeleine Colani
càng được củng cố khi bà phát hiện ra những dấu vết
xương, răng người, những vòng tay bằng đồng thau,
những hạt chuỗi bằng thủy tinh và đá carnelian,...

69