Page 101 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc

trªn v¨n ®µn chèn kinh kú nh− NguyÔn C«ng Th¸i
(Kim Lò), Nh÷ §×nh HiÒn, TrÇn C«ng H©n (H¶i
D−¬ng), Vò DiÖm (Thiªn Léc), NguyÔn B¸ L©n (Cæ
§«)... lÊy cí ®Õn th¨m b¹n, nh−ng thùc t×nh lµ
muèn thö tµi c« em g¸i cña b¹n. Trong lóc b¹n bÌ
gÆp gì hµn huyªn, bçng tõ trong nhµ cã ng−êi
mang c¬i trÇu ra nãi víi Do·n Lu©n:
- C« ch¸u nghe nãi h«m nay cã nhiÒu bËc v¨n
nh©n tíi ch¬i nhµ, nh©n cã mét vÕ c©u ®èi, ch−a
biÕt ®èi l¹i ra sao, vËy xin nhê c¸c vÞ gióp ®ì.
Mäi ng−êi nh×n thÊy trªn c¬i trÇu cã bøc hoa
tiªn viÕt mét vÕ c©u ®èi:
“§×nh tiÒn thiÕu n÷ khuyÕn t©n lang”;
“ThiÕu n÷” ë ®©y cã hai nghÜa lµ “c« g¸i” hoÆc “giã
nhÑ”. Cßn “t©n lang” th× ngoµi nghÜa lµ “Chµng rÓ”
cßn cã nghÜa lµ “c©y cau”. Bëi vËy, vÕ ®èi cã thÓ hiÓu
theo hai nghÜa: mét lµ: Tr−íc s©n c« g¸i mêi chµng
rÓ; hai lµ: Tr−íc s©n giã tho¶ng phÊt c©y cau;
VÕ ®èi qu¶ thËt hiÓm hãc. MÊy vÞ H−¬ng cèng
ngåi nh×n nhau, suy nghÜ n¸t ãc mµ vÉn ch−a ra,
®µnh c¸o tõ ra vÒ.
Mét lÇn kh¸c, bµ §iÓm ®ang t¾m géi ë s©n sau,
th× cã mét chµng trai tíi ch¬i (cã tµi liÖu nãi lµ
Tr¹ng Quúnh) . Chµng trai nµy vèn tÝnh hay b«ng
1
_______________
1. Tr¹ng Quúnh: tøc NguyÔn Quúnh (1677 - 1748),
ng−êi x· Bét Th−îng, huyÖn Ho»ng Hãa, tØnh Thanh Hãa.
NguyÔn Quúnh næi tiÕng th«ng minh, lu«n ®øng vÒ phÝa
d©n nghÌo, chèng l¹i c−êng quyÒn. D©n gian th−êng gäi
«ng lµ Tr¹ng Quúnh.
99
®ïa, dÝ dám, thÊy c« §iÓm t¾m l©u, chµng ®i ®i l¹i
l¹i phÝa tr−íc tá vÎ sèt ruét. Bùc m×nh, c« §iÓm
liÒn ra vÕ ®èi:
Da tr¾ng vç b× b¹ch;
§Ò ra thËt khã, v× “da tr¾ng” chuyÓn sang ch÷
H¸n cã nghÜa lµ “b× b¹ch", mµ “b× b¹ch” l¹i lµ ©m
thanh cña ®éng t¸c ng−êi t¾m lÊy tay nghÞch vç
vµo lµn da cña m×nh. Khã nh− vËy, nªn «ng Tr¹ng
nµy còng ®µnh bá cuéc.
6. Næi danh tµi n÷ trêi Nam
Thêi x−a, mçi khi cã ®oµn sø bé ph−¬ng B¾c
sang, triÒu ®×nh th−êng chän nh÷ng ng−êi v¨n
hay ch÷ tèt, th¹o tµi øng ®èi ®Ó lµm c¸c c«ng viÖc
nh− b¸n hµng, chë ®ß hoÆc phôc vô n¬i c«ng qu¸n.
N¨m Long §øc thø ba (1734) ®êi Vua Lª ThuÇn
T«ng, cã ®oµn sø bé Trung Quèc sang n−íc ta, vua
mêi bµ §iÓm vµo ®oµn phôc vô. Trong sè nµy cßn
cã mét chó bÐ tªn lµ TrÇn Quang Tr¹ch (lµ con
trai hoµng gi¸p TrÇn Danh Ninh ë B¶o TriÖn,
Kinh B¾c). Lóc nµy Tr¹ch míi h¬n m−êi tuæi
nh−ng ®· giái v¨n th¬ vµ cã tµi øng ®èi.
§oµn sø bé ph−¬ng B¾c khi sang n−íc ta,
th−êng d¹o ch¬i phè ph−êng Th¨ng Long, xem
phong c¶nh, th¨m mét sè danh lam th¾ng tÝch.
Khi tíi nh÷ng chç b¸n t¹p hãa vµ hµng thñ c«ng,
thÊy cã nhiÒu phô n÷ xinh ®Ñp, duyªn d¸ng, lÞch
sù chµo mêi vui vÎ, cã ng−êi ®· ®äc ®ïa mét c©u:
100