Page 131 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc
P. 131
Nguyªn v¨n lµ: “Qu©n tö è kú v¨n chi trø", lÊy chóng trong vïng kÐo nhau ®i ®ãn rÊt ®«ng vµ bµy
trong s¸ch Trung dung, cã nghÜa lµ: ng−êi qu©n tö nghi vÖ ra tÕ lÔ r−íc s¸ch linh ®×nh. VÒ sau, chuyÖn
ghÐt c¸i vÎ lße loÑt bÒ ngoµi. §ång thêi còng cã ý ®ã ®ån vÒ triÒu, mét sè ®×nh thÇn vèn cã hiÒm
b¶o: ng−êi qu©n tö ghÐt c¸i giäng v¨n cña «ng khÝch víi NguyÔn C«ng Trø vin vµo lÏ ®ã, t©u víi
ë ®©y Hµ T«ng QuyÒn cã ý nÓ NguyÔn C«ng Tù §øc lµ NguyÔn C«ng Trø cã ý lµm ph¶n.
Trø nªn ®· thay ch÷ “trø” b»ng ch÷ “quan lín". Lóc bÞ triÖu vÒ kinh ®Ó xÐt hái, gÆp ®¹i thÇn
Nh−ng NguyÔn C«ng Trø ch¼ng nÓ nang g×, Tr−¬ng §¨ng QuÕ ë triÒu, NguyÔn C«ng Trø tøc
còng ®èi l¹i ngay: m×nh ®äc mét c©u r»ng:
Th¸nh nh©n bÊt ®¾c dÜ dông quý ngµi. Con voi ®¸nh giÆc ®«ng t©y,
Nguyªn v¨n lµ: “Th¸nh nh©n bÊt ®¾c dÜ dông Con mÌo n»m bÕp Øa ®Çy nåi rang.
quyÒn". C©u nµy còng lÊy tõ trong s¸ch ra, cã ý muèn nãi ®Õn viÖc m×nh ph¶i khã nhäc ®¸nh
nghÜa lµ: bËc th¸nh nh©n bÊt ®¾c dÜ míi ph¶i ®«ng dÑp b¾c trong khi mÊy viªn quan ë triÒu chØ
dïng ®Õn sù quyÒn biÕn. Mµ còng cßn cã nghÜa xá n»m ¨n cho bÐo råi nãi bËy, nãi b¹ ®Ó h¹i ng−êi.
xiªn n÷a lµ: bËc th¸nh nh©n bÊt ®¾c dÜ l¾m míi §Õn lóc vµo chÇu Tù §øc, Tù §øc hái:
ph¶i dïng ®Õn «ng QuyÒn. - ë c¸c h¹t TiÒn H¶i, Kim S¬n, d©n t×nh nh−
Hµ T«ng QuyÒn nghe giËn l¾m, quay mÆt ®i thÕ nµo?
kh«ng nãi lêi nµo. NguyÔn C«ng Trø t©u r»ng:
NguyÔn C«ng Trø ngoµi tµi v¨n ch−¬ng, th¬ - D©n chóng hai huyÖn Êy lµm ¨n rÊt vui vÎ.
phó, cßn cã tµi khai khÈn. Khi ®−îc bæ lµm dinh Ngµy th× ch¨m lo viÖc ®ång ¸ng, tèi vÒ xay lóa, gi·
®iÒn sø, «ng ®· tæ chøc khai hoang ë vïng ven g¹o, hß h¸t, cã vÎ thanh b×nh l¾m. Mµ nh÷ng c©u
biÓn Nam §Þnh, Th¸i B×nh vµ lËp ra hai huyÖn hä lµm xem ra c©u nµo còng hay c¶!
TiÒn H¶i, Kim S¬n. Nhê vËy cøu ®−îc hµng v¹n Tù §øc vèn chuéng v¨n ch−¬ng, thÊy vËy liÒn
d©n l−u vong, gióp hä cã c«ng ¨n, viÖc lµm, cã nhµ hái ngay:
cöa ruéng n−¬ng h¼n hoi... - Ch¼ng h¹n nh− c©u g×?
Kho¶ng ®êi Tù §øc thø n¨m, ng−êi d©n huyÖn NguyÔn C«ng Trø th−a:
TiÒn H¶i nhí c«ng ¬n Êy cña NguyÔn C«ng Trø míi - T©u bÖ h¹, ch¼ng h¹n nh− mÊy c©u ®è nµy:
dùng mét sinh tõ ®Ó thê sèng «ng, nh©n ®ã mêi «ng Gi¬ l−ng cho thÕ gian ngåi,
vÒ ch¬i. T−¬ng truyÒn khi «ng ®Õn huyÖn, d©n Ngåi råi trë l¹i kªu ng−êi bÊt trung.
129 130
