Page 75 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc
P. 75
nhiÒu tõ. MÑ b¾t ®Çu d¹y «ng ®äc kinh truyÖn vµ
th¬ quèc ©m. Lªn bèn tuæi, NguyÔn BØnh Khiªm
®· thuéc c¸c kinh truyÖn chÝnh. Mét h«m, cha «ng
®ang ®äc s¸ch, «ng còng ghÐ vµo xem, ®ét nhiªn
NGUYÔN BØNH KHI£M «ng chØ vµo bèn ch÷ vµ ®äc to lªn r»ng: “NhËt xuÊt
§«ng ph−¬ng” (nghÜa lµ: mÆt trêi mäc ë ph−¬ng
§«ng). Ng−êi cha v« cïng kinh ng¹c, v× lóc Êy cËu
NguyÔn BØnh Khiªm (1491-1585) ng−êi lµng
vÉn ch−a biÕt ch÷.
Trung Am, huyÖn VÜnh L¹i, tØnh H¶i D−¬ng (nay
Lín lªn, NguyÔn BØnh Khiªm häc thÇy L−¬ng
thuéc huyÖn VÜnh B¶o, ngo¹i thµnh H¶i Phßng).
§¾c B»ng, ®−îc thÇy tËn t×nh d¹y b¶o, truyÒn
¤ng tªn hóy lµ V¨n §¹t, tù Hanh Phñ. Sinh ra
thô cho m«n häc DÞch lý vµ s¸ch Th¸i Êt thÇn
trong mét gia ®×nh trÝ thøc phong kiÕn, cha cña
kinh (Bé kinh thÇn th«ng vÒ Th¸i Êt). Tuy häc
NguyÔn BØnh Khiªm lµ V¨n §Þnh, cã ®¹o hiÖu lµ
giái, nh−ng lín lªn vµo lóc x· héi “kh«ng cßn
Cï Xuyªn tiªn sinh, lµ ng−êi cã v¨n tµi, mÑ lµ con
c¶nh th¸i b×nh"... “kh¾p n¬i, chç nµo còng m¸u
g¸i quan Th−îng th− Nh÷ V¨n Lan, còng lµ mét ch¶y thµnh s«ng, x−¬ng chÊt thµnh nói",
ng−êi cã häc vÊn, l¹i rÊt th«ng tuÖ vµ am hiÓu lý NguyÔn BØnh Khiªm Èn chÝ ®îi thêi. M·i sau
sè. Ngay tõ thêi nhµ Lª cßn cùc thÞnh, bµ ®· ®o¸n nµy, nhµ M¹c thay nhµ Lª, theo lêi khuyªn cña
tr−íc ®−îc r»ng b−íc ®−êng suy vong cña nhµ Lª gia ®×nh vµ b¹n ®ång m«n, mét phÇn x· héi còng
ch¼ng cßn bao xa. ®· t−¬ng ®èi æn ®Þnh, NguyÔn BØnh Khiªm míi
T−¬ng truyÒn r»ng, bµ mÑ cña NguyÔn BØnh ra øng thÝ, vµ ®Ëu Tr¹ng nguyªn, n¨m Êy «ng
Khiªm, tuy ®· ®Õn tuæi cËp kª, song kh«ng ®o¸i võa trßn 45 tuæi (n¨m 1535).
hoµi g× ®Õn chuyÖn chång con. Nh−ng mét h«m, bµ ¤ng ra lµm quan víi triÒu M¹c, võa ®−îc t¸m
gÆp V¨n §Þnh (sau nµy lµ cha cña NguyÔn BØnh n¨m (1535 - 1542), thÊy gian thÇn hoµnh hµnh,
Khiªm), thÊy «ng nµy t−íng m¹o phó quý, sau trong triÒu c¸c ®¹i thÇn chia bÌ, kÐo c¸nh,
nµy ¾t sinh quý tö, míi chän «ng lµm n¬i göi g¾m NguyÔn BØnh Khiªm d©ng sí xin chÐm léng thÇn,
cuéc ®êi m×nh. kh«ng ®−îc chÊp thuËn, «ng bÌn th¸c bÖnh, c¸o
Thuë nhá, NguyÔn BØnh Khiªm rÊt th«ng minh, quan vÒ vui thó ®iÒn viªn. Song, ®−îc mét thêi
l¹i sím biÕt nãi, ch−a ®Çy mét n¨m ®· nãi ®−îc gian, v× muèn mang tµi trÝ cña m×nh gióp ®êi, vµ
73 74
