Page 23 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

§Õn nöa ®−êng, NguyÔn Phi Khanh khuyªn con:
- Cha nghÜ mét m×nh em con ®i theo cha lµ ®ñ.
NguyÔn Tr·i r¬m rím n−íc m¾t, th−a:
- N¬i ®Êt kh¸ch quª ng−êi nhiÒu hiÓm nguy
r×nh rËp, em Hïng cßn nhá tuæi, søc vãc l¹i yÕu,
con kh«ng yªn t©m.
NguyÔn Phi Khanh l¾c ®Çu:
- Con nghÜ nh− vËy lµ trßn ®¹o hiÕu, thÕ cßn
ch÷ trung, con tÝnh sao ®©y?
NguyÔn Tr·i im lÆng, thÊy vËy, ng−êi cha nãi tiÕp:
- Cßn tÝnh m¹ng cña tr¨m v¹n d©n lµnh ®ang
sèng trong c¶nh ®iªu linh khèn khæ. Hä ®ang
ngãng ®îi, tr«ng mong vµo nh÷ng ng−êi nh− con
®ã. Con ®õng quªn, nßi gièng L¹c Hång chóng ta,
tõ ngµn x−a, bÊt kÓ nam, phô, l·o, Êu ®Òu kh«ng
chÞu cói ®Çu khom l−ng tr−íc ngo¹i bang.
Nghe lêi cha d¹y, NguyÔn Tr·i g¹t n−íc m¾t,
t×m c¸ch trèn vÒ Nam quèc. Lêi d¹y cña cha khi
nµo còng v¨ng v¼ng bªn tai: "Con ph¶i nghe cha,
trë vÒ tr¶ thï nhµ, ®Òn nî n−íc. §uæi s¹ch giÆc
Minh ra khái n−íc ta, ®ã còng lµ c¸ch tr¶ thï cho
cha vËy".
Kho¶ng n¨m 1416, NguyÔn Tr·i t×m ®Õn víi Lª
Lîi - mét anh hïng kiÖt xuÊt, ng−êi ®øng ®Çu
phong trµo khëi nghÜa Lam S¬n. NguyÔn Tr·i
®−îc Lª Lîi hÕt søc coi träng, phong cho «ng chøc
Tuyªn phông ®¹i phu, Hµn l©m thõa chØ. ¤ng ®·
cïng víi Lª Lîi x©y dùng mét ®−êng lèi chÝnh trÞ
vµ qu©n sù ®óng ®¾n, ®¸nh dÊu mét b−íc ngoÆt
21
cña khëi nghÜa Lam S¬n nh−: bá rõng nói mµ
tiÕn xuèng ®ång b»ng, bá cè thñ mµ chñ ®éng tÊn
c«ng, gãp phÇn ®−a nghÜa qu©n tiÕn tõng b−íc tíi
chiÕn th¾ng.
Khi ë thÕ t−¬ng quan lùc l−îng víi giÆc,
NguyÔn Tr·i l¹i ®−îc Lª Lîi giao cho mét nhiÖm
vô quan träng lµ nh©n danh Lª Lîi viÕt th− cho
t−íng giÆc Minh. C¸c l¸ th− ®Òu thÓ hiÖn n¨ng lùc
cña mét nhµ t− t−ëng, mét nhµ biÖn luËn thiªn
tµi, võa m¾ng nhiÕc, khiªu khÝch giÆc, võa ph©n
tÝch lý lÏ ph¶i tr¸i, võa mÒm máng dô hµng. TÊt
c¶ ®Òu nh»m ®Èy kÎ ®Þch tíi nh÷ng t×nh thÕ khã
kh¨n. §Õn cuèi n¨m 1427, trong chiÕn dÞch Chi
L¨ng - X−¬ng Giang, «ng cã c«ng lín gióp nghÜa
qu©n cña ta ®¸nh tan 15 v¹n qu©n cøu viÖn cña giÆc
do t−íng LiÔu Th¨ng vµ Méc Th¹nh chØ huy, kÕt
thóc th¾ng lîi cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Minh.
N¨m 1428, ®Êt n−íc hoµn toµn gi¶i phãng.
NguyÔn Tr·i v©ng lÖnh vua, viÕt t¸c phÈm B×nh
Ng« ®¹i c¸o, "mét ¸ng thiªn cæ hïng v¨n" nh»m
tuyªn c¸o víi toµn thÓ nh©n d©n vÒ nÒn ®éc lËp
cña x· t¾c vµ kh¼ng ®Þnh thªm mét lÇn n÷a r»ng
n−íc §¹i ViÖt ta:
... "Tuy m¹nh yÕu cã lóc kh¸c nhau
Song hµo kiÖt ®êi nµo còng cã".
22