Page 82 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

phÝa t©y huyÖn Th¹ch Hµ cã nhiÒu ngän nói cao
chãt vãt, nh− nói V©n, nói H−¬ng Béc (hay nói §¸
Hµn) quanh n¨m cã m©y bao phñ trªn ®Ønh...
§Þa thÕ ë ®©y v« cïng hiÓm trë, thËm chÝ nhiÒu
n¬i ch−a cã vÕt ch©n ng−êi lui tíi, nªn mét thêi,
Hæ phô sinh hæ tö giÆc c−íp kÐo ®Õn ®©y chiÕm gi÷ nhiÒu n¬i lµm sµo

huyÖt c−íp bãc d©n lµnh vµ c¸c th−¬ng l¸i thØnh

T h¹ch Hµ thuë x−a lµ mét vïng ®Êt ®ai kh« tho¶ng qua l¹i. Qu©n triÒu ®×nh thêi ®ã còng
1
nhiÒu phen ®¸nh dÑp nh−ng vÉn kh«ng trõ tuyÖt
c»n, sái ®¸, ®i ®©u còng ®ông nói, nói cao, nói
thÊp nèi nhau trïng trïng ®iÖp ®iÖp. Theo ®−êng ®−îc. HÔ nhãm nµy bÞ tiªu diÖt th× nhãm kh¸c l¹i
mäc lªn...
nói, tõ ®©y cã thÓ ®Õn tËn huyÖn H−¬ng S¬n, tØnh Gia ®×nh cña Phan §×nh NghÞ còng ®Õn ®©y lËp
NghÖ An, vµ qua ®−îc c¸c huyÖn quanh vïng. nghiÖp cïng víi mét sè Ýt n«ng d©n, vµ cuéc sèng
Ngay ®Þa phËn hai x· H−¬ng Béc, §ån §iÒn ë cña hä chØ t¹m bî qua ngµy, mÆc dÇu ai còng ph¶i
®Çu t¾t mÆt tèi, vËt lén víi ruéng ®ång ®Ó kiÕm
_______________ miÕng ¨n.
1. HuyÖn Th¹ch Hµ lµ mét huyÖn lín cña Hµ TÜnh, ë ®©y, ruéng n»m gÇn ch©n nói nªn ®Êt xÊu,
phÝa ®«ng gi¸p biÓn, phÝa t©y gi¸p huyÖn H−¬ng S¬n vµo mïa n¾ng, kh« c»n do kh«ng ®ñ n−íc t−íi, nªn
(NghÖ An), phÝa nam gi¸p CÈm Xuyªn, phÝa b¾c ®Õn n«ng d©n trång khoai ®Ëu mµ ¨n. Vµo mïa m−a,
Can Léc (NghÖ An). Vïng ®Êt nµy ®−îc ®æi thay qua
nhiÒu tªn gäi nh−: ®êi tiÒn Lª gäi lµ Ch©u, qua ®êi trång ®−îc lóa, nh−ng l¾m khi bÞ mÊt mïa do gi«ng
Lý®æi thµnh huyÖn Th¹ch Hµ. §Õn ®êi TrÇn, ®æi lµ b·o, do n−íc lò tõ trªn nói cao trµn xuèng cuèn tr«i
ch©u NhËt Nam. Trong thêi Minh thuéc th× s¸p nhËp s¹ch hoa mµu. Cßn ruéng gÇn biÓn th× ®Êt th−êng
huyÖn Hµ Hoµng vµo Th¹ch Hµ. Vµ tõ ®êi Lª, gäi lµ nhiÔm mÆn, chØ trång trät ®−îc vµo mïa m−a.
huyÖn Th¹ch Hµ. Së dÜ cã tªn nµy v× lßng s«ng ë vïng ChÝnh v× vËy, d©n ë ®©y kh«ng ®ñ l−¬ng thùc
nµy thay v× cã ®Êt c¸t th× l¹i læn nhæn ®¸ sái. Do cã ®Ó ¨n, nh−ng nhê biÕt cÇn kiÖm, lo xa nªn còng
nhiÒu nói cao rõng rËm, nªn vïng nµy cã nhiÒu s¬n kh«ng cã n¨m nµo bÞ ®ãi kh¸t qu¸ møc.
lam, ch−íng khÝ ®éc ®Þa, v× vËy, c− d©n th−a thít,
nh−ng trém c−íp l¹i nhiÒu. §Êt ®ai xÊu, bï l¹i trªn Trªn rõng tuy cã nhiÒu loµi gç quý, nhiÒu chim,
rõng cã nhiÒu gç quý, vµ rÊt nhiÒu mu«ng thó c− ngô, thó hiÕm nh−ng kh«ng ai d¸m c¶ gan ®Õn khai
cã ®ñ cäp, voi, gÊu... th¸c, v× ®©y lµ giang s¬n riªng cña bän thæ phØ.

79 80