Page 198 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Chợ Rã, tên quan đồn ngỏ ý muốn chia tay chúng tôi để hai công việc: chạy trốn và đầu hàng. Đại bộ phận quân
kéo quân sang Trung Hoa, nhưng toàn thể binh lính Pháp ở Cao Bằng rút chạy sang Trung Hoa, một bộ
không ai chịu theo hắn, xin nộp khí giới cho bộ đội cách phận dồn về phía Bắc Kạn. Bọn tàn quân ở Lạng Sơn
mạng rồi trở về nhà. Hai vợ chồng tên Pháp xin ta cấp kéo về Bắc Kạn, hợp nhất với bọn ở đây, rồi chạy về Pắc
giấy để đi về phía biên giới Việt - Trung. Nậm, qua Nậm Quét sang Trung Hoa. Binh lính của
Bộ đội ta gửi thông tri cho tên tri châu và tên đồn chúng ở Bắc Giang, Thái Nguyên, Sơn Tây… đều rút lên
trưởng người Pháp đang lẩn lút ở chung quanh Chợ Rã Tuyên Quang, men theo đường rừng dọc sông Gâm, đến
biết, chúng ta sẽ vào giải phóng Chợ Rã. Tên tri châu này Nậm Quét hay tới Hà Giang để vượt biên giới. Chúng đi
nổi tiếng là phản động, chạy trốn định đi báo tin cho Nhật, hốt hoảng, vội vã, quên cả dặn dò những tên tay chân
lập tức bị đuổi bắt lại và tuyên án xử bắn trước nhân dân. tổng đốc, tuần phủ đón chúng ở dọc đường. Nhưng chúng
Tên chỉ huy đồn xin nộp lại bốn trung đội lính khố xanh không quên dùng hơi ngạt giết chết những người cách
cùng toàn bộ vũ khí cho quân cách mạng. mạng bị giam giữ tại Cao Bằng, Yên Bái. Trên dọc đường
Quân đội Pháp còn trong địa hạt tỉnh Bắc Kạn lúc bấy rút lui, chúng cướp bóc nhân dân hết sức tàn tệ. Có nơi, đồng
giờ khoảng trên dưới năm trung đội, trong đó có một số sĩ bào bỏ chạy vào rừng; một tháng sau, cán bộ Việt Minh đến
quan Pháp, do một tên quan năm chỉ huy. Các đơn vị này giải thích rồi, vẫn chưa dám trở về làm ăn. Hầu hết các binh
được lệnh cấp trên của chúng, tiến hành những hoạt động lính người Việt bị dồn theo, đều bỏ rơi chúng, đem vũ khí
quấy nhiễu Nhật trong khi còn ở lại đợi lệnh mới. Có tin, nộp cho bộ đội cách mạng, rồi trở về làng. Một số xin gia
bọn chỉ huy Pháp định tập trung quân ở miền sông Thao, nhập hàng ngũ Quân giải phóng để chống Nhật.
gây căn cứ du kích đánh Nhật, và đang liên lạc với Bộ Khi chúng tôi vào Chợ Rã thì cờ đỏ sao vàng đã đỏ rực
tham mưu Đồng minh ở Trung Hoa. trên suốt dọc phố, trên mái đình, trên trường học. Nhân
Chúng tôi viết thư cho tên chỉ huy Pháp khuyên hắn cùng dân trông chờ bộ đội, nhà nào cũng chuẩn bị cơm nước để
Việt Minh đánh Nhật với các điều kiện: 1 - Phải tôn trọng chủ đón bộ đội.
quyền của ta. 2 - Binh lính của hắn không được quấy nhiễu Lâu lắm mới thấy lại đường phố. Chợ Rã chỉ là một
nhân dân. 3 - Ta sẽ để nhân dân bán cho hắn lương thực. châu lỵ nhỏ ở miền thượng du, nhưng trước mắt chúng tôi
Nhưng thực ra bọn chỉ huy Pháp không có ý muốn chống cự lúc này phố xá, nhà cửa đã có vẻ to lớn. Các đồng chí liên
với Nhật, chúng chỉ mong thoát thân. Hầu hết binh sĩ của lạc đưa chúng tôi vào nghỉ tại một gia đình cơ sở ở trong
chúng đến gặp ta, nộp súng, rồi xin trở về quê quán. phố. Chủ nhà là một người miền xuôi, trước kia là độc giả
Sau này, chúng tôi biết, bọn Pháp mặc dầu có hàng của báo Tin tức trong thời Mặt trận Bình dân.
vạn quân trong tay, nhưng khi bị Nhật lật, chỉ làm có

195 196