Page 48 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

tối ở đâu, cũng có thể tạt vào bên đường tìm được nhà đội du kích Bắc Sơn được thành lập. Theo quyết định của
quen và được đối đãi như bà con thân thuộc. Hội nghị Trung ương lần thứ tám tại Pắc Bó, xây dựng
Có một buổi chiều, trên đường về, gần tới cơ quan thì Bắc Sơn - Vũ Nhai và Cao Bằng thành hai trung tâm khởi
trời sập tối. Ở miền núi, trời thường chuyển sang tối rất nghĩa tại Việt Bắc, anh Phùng Chí Kiên được cử về cùng
nhanh. Quãng này rậm, đèn đóm không có, không sao tìm các anh Huy, Chu Văn Tấn mở rộng khu căn cứ và chỉ huy
1
ra đường. Đứng một lúc, tôi nhìn thấy có ánh lửa ở lưng đội du kích Bắc Sơn .
chừng núi. Nhận ra đó là nhà của một đồng bào Nùng, tôi Anh Vũ Anh ở lại Pắc Bó với Bác.
bèn cứ chiếu hướng mà leo. Khoảng một giờ sau tới nơi, Sáng nào Bác cũng dậy rất sớm và gọi mọi người cùng
cành cây và gai đâm rách cả quần áo. Vào nhà, định xin dậy. Bác tập thể dục rất đều, tập xong lạnh mấy cũng đi
bó đuốc và hỏi thăm đường về, thì gặp lúc gia đình vừa tắm suối, rồi bắt đầu làm việc. Khi Bác khai hội, khi Bác
cúng giỗ xong, nhất định giữ lại uống rượu, ăn cơm. Từ nghiên cứu, khi Bác xuống làng nói chuyện với đồng bào,
chối không được, biết không nhận lời thì đồng bào giận, tôi có khi Bác đi lấy củi. Bữa cơm của Bác chỉ có chút thịt
nán ở lại. Đi đường xa vừa mệt, vừa đói, uống chút rượu muối hoặc con cá con vừa bắt được dưới suối.
vào tôi bị say, phải nằm ra sàn. Đồng bào chạy lên hang Trời tối, trong hang rất lạnh, phải đốt lửa sưởi suốt
đêm. Không có đèn, nên buổi tối ít khi làm việc. Anh em
gọi người xuống đón. Anh Vũ Anh xuống cõng tôi về. Khi
thường ngồi quây quanh đống lửa nghe Bác nói chuyện.
tỉnh dậy, anh Kiên đem cháo nóng cho ăn, kể lại vừa rồi
Một lần, Bác nhắc lại những cuộc chiến tranh lớn, những
tôi nằm cứ nói luôn miệng: “Mình không biết uống rượu,
cuộc cách mạng từ trước tới nay trên thế giới, rồi Bác
chóng mặt quá, đừng có phê bình”; Bác nghe vậy đã nói:
phỏng đoán độ bốn, năm năm nữa, chiến tranh thế giới sẽ
“Được rồi, tỉnh lại đi, sẽ không phê bình đâu”.
tới bước quyết định, và lúc đó là một cơ hội rất tốt cho cách
Anh Phùng Chí Kiên ở cùng Bác tại Pắc Bó một thời
mạng ta.
gian thì lên đường về Bắc Sơn.
Khuya khuya, mọi người ngủ chung cả trên sàn. Những
Cuối tháng 9-1940, khi chúng tôi còn ở Trung Quốc,
cành cây ngổn ngang dưới lưng, nằm vừa đau vừa lạnh.
nhân lúc quân đội Nhật tràn vào Lạng Sơn, bọn Pháp rút
Có lần, Bác viết một cuốn lịch sử Việt Nam bằng thơ
chạy, nhân dân Bắc Sơn dưới sự lãnh đạo của một số đồng
lục bát, ghi lại tất cả những phong trào chống ngoại xâm
chí đảng viên tại địa phương đã đứng lên, khởi nghĩa
từ trước đến nay. Bác đã viết vào cuối trang mục lục:
giành chính quyền. Sau khi cuộc khởi nghĩa bị địch tập
__________
trung đàn áp, Trung ương đã quyết định tăng cường
1. Xem tập Một năm trên biên giới Việt - Trung, hồi ký về Cứu
cán bộ, duy trì phong trào tại đây. Vào đầu năm 1941,
quốc quân của anh Chu Văn Tấn.
45 46