Page 59 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 59
Chương II: THAM GIA KHỞI NGHĨA NAM KỲ... 55 56 VÕ VĂN KIỆT - TIỂU SỬ
làm giao liên cho xã và huyện. Do bản tính hoạt bát, “Mừng 150 năm tinh thần cách mạng Pháp!”; “Chống
nhanh nhạy, nên Chín Hòa làm rất được việc, được mọi bắt người vô tội”; “Yêu cầu thả tù chính trị”; “Chia đất
người tin cậy, quý mến. Ông Phan Văn Chi - cha nuôi cho nông dân nghèo”.
của Chín Hòa, một bữa lo lắng hỏi con: “Con đi đâu mà Đoàn biểu tình tiến về trung tâm huyện lỵ thì bị lính
đêm hôm thường xuyên khuya khoắt thế?”. chặn lại, chúng thu hết băng cờ, khẩu hiệu và cả đơn kiến
Buộc phải nói thật, Chín Hòa thưa: “Con đi làm việc nghị, rồi buộc mọi người giải tán. Giằng co hồi lâu, đám
cách mạng”, rồi dặn cha phải giữ bí mật. Thấy cha như đông người biểu tình phải giải tán. Tuy nhiên, mật thám
còn có điều phân vân, Chín Hòa thưa tiếp: “Xin cha cho Pháp đã theo dõi Chín Hòa, trên đường về, chúng phục
con đi làm cách mạng”. Ông Chi làm thinh một hồi lâu bắt vì nghi là người “cầm đầu làm loạn”. Suốt 2 tháng trời
mới nói: “Con đi ba không cản, nhưng không còn bao Chín Hòa bị giam giữ, tên Đốc phủ Để, quận Vũng Liêm
lâu nữa, rán ở đợ đủ trả tiền nợ rồi hãy đi”. Chín Hòa trực tiếp tham gia xét hỏi, nhưng không khai thác được gì,
nhận lời, gánh nặng trên vai của chàng trai mới 16 tuổi: cuối cùng chúng đành thả cho về.
Việc nhà, việc nước đều phải lo vẹn toàn. Được trả tự do, Chín Hòa tiếp tục công tác sôi nổi
Tiếp tục đi làm mướn để lấy tiền trả nợ và phụ nuôi hơn. Thông qua hoạt động, thử thách, được tắm mình
gia đình, hằng ngày Chín Hòa dắt trâu đi cày ruộng ở trong cao trào cách mạng dân chủ do Đảng lãnh đạo, lại
Trung Hiệp, Trung Hòa, An Lạc. Ban đêm đi nghe diễn được sự dìu dắt của các chiến sĩ cách mạng đàn anh,
thuyết, tham gia làm giao liên, chuyển thư từ, tài liệu Chín Hòa ngày càng trưởng thành, được tổ chức tin tưởng.
mật. Chín Hòa cũng thường xuyên được giao canh gác Tháng 11-1939, Chín Hòa được đồng chí Tạ Uyên (bí
1
các cuộc họp, gặp gỡ nhiều người trong tổ chức Hội danh là Châu Xương) giới thiệu vào tổ chức Đảng.
Tương tế, Hội Ái hữu và được bí mật kết nạp vào Đoàn _________
Thanh niên phản đế Đông Dương. 1. Đồng chí Tạ Uyên (tức Châu Xương), sinh ngày mùng 5-8-1889,
Ngày 14-7-1939, nhân Quốc khánh lần thứ 150 của tại làng Côi Trì, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình. Tham gia hoạt động
cách mạng từ năm 1925. Tháng 11-1929 bị địch bắt. Tháng 6-1930,
nước Cộng hòa Pháp, dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng địch đày đồng chí Tạ Uyên cùng một số đồng chí khác ra Côn Đảo.
chí Bí thư Huyện ủy Lê Quang Phòng, một cuộc biểu Năm 1935, đồng chí vượt ngục thành công, trở về hoạt động ở vùng
tình với sự tham gia của đông đảo nhân dân được tổ Tây Nam Bộ, được cử làm Bí thư Liên Tỉnh ủy Hậu Giang. Năm 1940,
được cử làm Bí thư Xứ ủy Nam Kỳ. Ngày 22-11-1940, trước khi cuộc
chức tại huyện Vũng Liêm. Trong hàng người đi đầu khởi nghĩa Nam Kỳ nổ ra một ngày, đồng chí bị địch bắt tại Sài Gòn.
đoàn biểu tình, Chín Hòa giương cao băng cờ với khẩu hiệu: Đồng chí bị tra tấn cực kỳ tàn ác, đã hy sinh anh dũng tại Khám Lớn
Sài Gòn ngày 10-12-1940.
