Page 68 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

¤ng th−êng phª ph¸n lèi häc thuéc lµu kinh sö mµ ®−îc th¨ng ®Õn t−íc quËn c«ng. Y ®ang x©y
cña c¸c nhµ nho thñ cùu lµ “chi diÖp, chi v¨n”, dùng dinh thù ®å sé t¹i lµng §«ng Th¸i, bªn c¹nh
nghÜa lµ häc ®iÒu trªn cµnh trªn l¸, xa rêi cuéc nh÷ng vïng bÞ triÖt h¹ tan hoang trong vô giÆc
sèng, kh«ng bæ Ých g×. ¤ng ©n cÇn khuyªn b¶o häc Ph¸p ®µn ¸p khëi nghÜa H−¬ng Khª.
1
trß: häc cèt ®Ó biÕt lµm ng−êi, ®Ó gióp d©n, kh«ng §«ng Th¸i n»m c¹nh s«ng La, còng lµ ®Êt v¨n
nªn theo ®uæi môc ®Ých ®ç ®¹t lµm quan, v× ®· vËt, ®−îc nªu danh “Trai §«ng Th¸i, g¸i Yªn Hå”.
lµm quan th× khã mµ tr¸nh chuyÖn g©y phiÒn hµ, §©y lµ quª h−¬ng cô Phan §×nh Phïng bÊt tö.
nhòng nhiÔu nh©n d©n. Cïng sinh ra trong mét lµng víi cô Phan §×nh
§−îc tin bµ ngo¹i l©m bÖnh, TÊt Thµnh ®· cïng Phïng, nh−ng ph¶n d©n h¹i n−íc, Hoµng Cao Kh¶i
cha vµ anh §¹t trë vÒ lµng Trïa ch¨m sãc bµ. V× ®· tõng træ tµi khuyÓn m·, ®Þnh lÊy t×nh ®ång
tuæi cao, bÖnh nÆng, cô NguyÔn ThÞ KÐp qua ®êi h−¬ng hßng dô dç cô Phan quy thuËn giÆc Ph¸p vµ
ngµy 28 th¸ng Hai n¨m Gi¸p Th×n (ngµy 6-4-1904). triÒu ®×nh, nh−ng cô ®· th¼ng thõng tõ chèi.
TÊt Thµnh ®au xãt, nghÑn ngµo. H×nh ¶nh «ng Nh×n dßng s«ng La cuån cuén ch¶y, TÊt Thµnh
ngo¹i, mÑ vµ em Xin l¹i hiÖn lªn râ nÐt trong trÝ nh− c¶m thÊy bãng h×nh cô Phan §×nh Phïng cßn
nhí TÊt Thµnh. ThÕ lµ trong tuæi thiÕu nhi, TÊt ph¶ng phÊt ®©u ®©y.
Thµnh ph¶i chÞu bèn c¸i tang cña gia ®×nh! Nh×n Sau mÊy th¸ng d¹y häc ë huyÖn §øc Thä, «ng
lªn bµn thê bµ ngo¹i, TÊt Thµnh xãt xa nhí tiÕc Phã b¶ng S¾c ra huyÖn DiÔn Ch©u, tíi th¨m «ng
kh«n ngu«i vÒ bao kû niÖm th©n th−¬ng cña hai Vâ TÊt §¾c, nguyªn lµ tri huyÖn ë Thanh Hãa, c¸o
bµ ch¸u quanh gãc s©n, m¶nh v−ên. quan vÒ quª ë lµng V¹n PhÇn (nay thuéc x· DiÔn
¤ng S¾c ®Ó tang nh¹c mÉu theo nghi thøc cña V¹n). ThÊy «ng §¾c cã nhiÒu s¸ch quý, anh Thµnh
2
con trai ®èi víi cha mÑ ®Î. Sau kú ®¹i tang ®ã, «ng nhê Vâ Mai , con trai «ng §¾c m−în cho mÊy cuèn
l¹i sang huyÖn §øc Thä, tØnh Hµ TÜnh d¹y häc thay vµ ®äc mª m¶i.
mét ng−êi b¹n th©n ®ang cã viÖc ph¶i ®i v¾ng. ¤ng Anh Thµnh cßn ®−îc theo cha ®Õn Quúnh §«i,
®−a TÊt Thµnh cïng ®i ®Ó kÌm cÆp. Cha con «ng ë mét lµng næi tiÕng cã l¾m ng−êi häc giái, ®ç ®¹t cao:
nhê nhµ «ng NguyÔn B¸ óy, lµng Du §ång (nay
____________
thuéc x· §øc §ång, huyÖn §øc Thä, tØnh Hµ TÜnh).
1. Nay thuéc x· §øc Phong, huyÖn §øc Thä, tØnh Hµ TÜnh.
Tíi ®©y, NguyÔn TÊt Thµnh ®−îc tËn m¾t thÊy
2. Vâ Mai (tøc Quèc Hoa) vÒ sau trë thµnh mét trong
c¶nh sèng xa hoa ®µi c¸c cña bÇu ®oµn thª tö
ba nh©n vËt nßng cèt cã c«ng thµnh lËp Kú bé §«ng D−¬ng
Hoµng Cao Kh¶i, mét tªn gian hïng, nhê bî ®ì T©y Céng s¶n §¶ng ë Trung Kú (1929).

65 66