Page 210 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

Thầu Chín đi chuyến này đến khoảng tháng 3 năm cũng không phải cảm ơn ai. Những người đưa cơm đến
1930 mới trở lại đất Xiêm. Nhưng lần này, ông không rất sung sướng được dịp bố thí. Họ tin rằng bố thí càng
gặp kiều bào. Ông chỉ ra Đông Bắc ở ít ngày, báo tin cho nhiều thì càng được nhiều phúc đức.
một số anh em biết các nhóm cộng sản ở Việt Nam đã Nhờ thế mà ông Nguyễn (tức là người cán bộ thường
thống nhất thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam vào ngày giảng dạy sách báo) và những người bạn của ông có thể đi
3 tháng 2 ở Hương Cảng và cho biết Chính cương vắn đường không tốn tiền cơm.

tắt của Đảng. Có người hỏi: "Chủ trương của Đảng ta Nếu không gặp những người khách đói, người đưa
đối với Việt Nam Quốc dân đảng thế nào?". Ông nói: cơm đem một phần cơm thừa cho chim ăn. Vì họ sợ mang
"Sau khi thành lập Đảng, thì đảng phái người liên lạc hết về thì xúi quẩy.
với họ để lập mặt trận phản đế, khuyên họ đừng manh Ngoài việc cuốc đất, đi buôn, ông Nguyễn còn làm
động, nhưng chưa liên lạc kịp, thì tháng 2 họ đã bạo công việc tuyên truyền và tổ chức. "Hội ái hữu Việt Nam"

động thất bại"". thành lập, một tờ tuần báo Thân ái được xuất bản. Trước
1
Thế rồi Thầu Chín lại đi... . kia ở Trung Quốc, ông Nguyễn từ phương Bắc tuyên
truyền về nước. Bây giờ ở Xiêm, ông tuyên truyền về
*
nước từ phương Tây.
* *
Những hoạt động của ông, dù hết sức cẩn thận, vẫn
"Người Xiêm mộ đạo Phật rất hiền lành. Đến tuổi nào
không thể hoàn toàn giữ bí mật. Ở đâu có Việt kiều là tổ
đó, con trai phải đi tu ở chùa mấy tháng. Vì vậy trong
chức trường học cho trẻ em. Ở đâu có trường học, là nơi
nước có hàng ngàn nhà sư. Sư rất được nhân dân kính
đó cha mẹ tụ họp để nghe đọc báo và bàn công việc. Nạn
trọng. Và được nhân dân nuôi. Mỗi ngày họ chỉ ăn một
cờ bạc, cãi nhau bớt hẳn. Người lớn giúp đỡ nhau công
bữa, vào mười một giờ sáng. Chị em mang cơm đến chùa.
việc. Trẻ em không ngỗ nghịch nữa. Nạn mù chữ dần dần
Sư cứ việc ăn không cảm ơn ai. Họ chỉ cảm ơn Phật tổ. Khi
thanh toán hết. Nói tóm lại có một sự thay đổi trong Việt
sư ăn xong, cơm rau còn lại khách qua đường có thể ăn,
kiều ở Xiêm.
__________ Trước tiên, người Pháp nghi ngờ, và về sau chúng

1. Xem Lê Mạnh Trinh: "Những ngày ở Quảng Châu và ở đoán là ông Nguyễn ở đâu trong vùng này nhưng không
Xiêm", trong Bác Hồ, Nxb. Văn hóa, Hà Nội, 1960. biết đích xác ở đâu. Chúng cho mật thám đi tìm. Nhưng

207 208