Page 53 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Phần I: ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC ĐƯỜNG BÁC HỒ ĐI CỨU NƯỚC

Phong trào hớt tóc theo tinh thần Duy Tân ở Phan Thầy Thành cũng là người khởi xướng phong trào tập
Thiết cũng khởi xướng từ Trường Dục Thanh. Chính Bác thể dục thể thao trong trường. Lúc ấy Dục Thanh là
đã dạy học trò bài ca "Hớt tóc". Bài ca có đoạn: trường duy nhất có phong trào thể dục thể thao. Thầy trò
... tổ chức đào một cái hố dài và sâu rồi nhảy từ dưới lên,
" Gọi cúp tóc là thất trung, thất hiếu mỗi ngày đào sâu thêm một chút để nhảy. Thể dục lúc ấy
Chớ tóc dài trung hiếu với ai đâu là những bài hít thở với vài động tác tay rất nhẹ nhàng.
Kìa xem trong ngũ đại châu Sáng sáng tiếng hô của thầy Thành vang trên sân trường.
Nào ai dài tóc có đâu như mình Thầy hô theo âm Hán như "Một-hai-ba-bốn" thì hô là
Nói ra ngặt mà làm thinh cũng ngặt "Nhất-nhị-tam-tứ", hoặc là "đứng yên" thì hô "lập định",

Hễ có tay, có chân, có mày, có mặt đưa cả hai tay lên trời thì hô là "lưỡng thủ tả hữu tề cử".
Chữ đồng tâm cho chắc mới nên người Cũng như chấm bài, các thầy chưa gọi là điểm mà gọi là
Hễ mà có mắt không ngươi "công". Bài làm đúng, tốt thì được mười công, bài dở thì
Có tai không lỗ như người sống dư một, hai công. Thầy Thành chấm bài kỹ và thưởng công
rất phân minh, thường có kèm theo lời dặn dò chu đáo.
Duy Tân lúc bấy giờ là phải
Những học trò làm bài kém quá, ngoài giờ, thầy gọi đến
Tóc cúp đi chỉ dại mới chừa cho
giảng thêm, rồi cho làm lại bài để chấm lại. Tất nhiên
Biết ăn mà chẳng biết lo
những bài đó thầy có trừ đi một, hai công. Vì vậy thầy
Lửa đã táp đến giò mà chẳng biết
được học trò quý trọng, thương yêu như người anh trai
Người chẳng tiếc sao tóc dài còn tiếc
trong nhà.
Nghĩ cái đời dại thiệt chớ khôn đâu
Một điều nữa mà tất thảy những người học trò cũ của
Muốn ăn còn đợi kẻ và
thầy giáo Nguyễn Tất Thành đều nhớ và nhớ như những
Còn mang thói cũ ắt là hư thân".
chuyện đó vừa xảy ra chủ nhật vừa rồi. Đó là việc thầy
Bài ca này, trước nhất là học trò trong trường thuộc Thành chủ trương đưa học sinh đi ngoại cảnh vào ngày
lòng, sau đó hầu như thanh niên ở thị xã đều thuộc. Ngày chủ nhật. Khi thì thầy đưa đi chơi ở động cát Thiềng Đức,
đó thanh niên thường để tóc dài "búi tó củ hành". Sau đợt đình làng Đức Nghĩa, và thường nhất là ở bãi biển
vận động này, thanh niên Phan Thiết từ ba mươi lăm tuổi Thương Chánh. Ngày trước dân cư tập trung nhiều ở bến
trở xuống đều hớt tóc ngắn. cá Cồn Chà và dọc theo đường số một cũ, nay là đường

51 52