Page 27 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

làm cố sống cố chết trong một ngày, một tuần, cho người khác; gặp việc nguy hiểm thì tìm cách
một tháng, đến nỗi sinh ốm đau, phải bỏ việc, như trốn tránh; tự cao, tự đại, ham địa vị, hay lên
vậy không phải là cần. Cần là luôn luôn cố gắng, mặt; ưa người ta tâng bốc mình, ưa sai khiến
luôn luôn chăm chỉ, cả năm, cả đời, nhưng không người khác; hễ làm được việc gì hơi thành công thì

được làm quá trớn, mà phải biết nuôi dưỡng tinh khoe khoang, vênh váo, cho ai cũng không bằng
thần và lực lượng của mình để làm việc được lâu mình; không thèm học hỏi quần chúng, không
dài. Người dùng chữ Hán để nhấn mạnh cho kết muốn người ta phê bình; việc gì cũng muốn làm
luận: “Cần hữu công, hý vô ích, giới chi tai, nghi thầy người khác; hoặc cái lối “đầu năm đủng đỉnh
miễn lực, nghĩa là: lười thì không tiến bộ, siêng la đà, cuối năm dốc kiệt sức ra làm bù”, v.v..
thì chắc thành công” . Người còn cho rằng, những người và những cơ
1
Thứ ba, cần phải đi đôi với kiệm. Kiệm là tiết quan làm việc lười biếng là không thật thà, là
kiệm, không xa xỉ, không bừa bãi. Người dẫn lừa gạt. Người ví: “Công việc của mọi người, mọi
chứng một cách dễ hiểu: “CẦN mà không KIỆM, địa phương, mọi ngành đều phối hợp với nhau,
thì “làm chừng nào xào chừng ấy”. Cũng như một như một chuyến xe lửa. Tất cả mọi người, mọi
cái thùng không có đáy; nước đổ vào chừng nào, địa phương, mọi ngành đều cố gắng, đều siêng
chảy ra hết chừng ấy, không lại hoàn không. năng, thì nước ta sẽ tiến bộ rất nhanh chóng.
KIỆM mà không CẦN, thì không tăng thêm, Cũng như chuyến xe lửa chạy đều, chạy nhanh,

không phát triển được. Mà vật gì đã không tiến mau đến ga. Nếu có một người, một địa phương
tức phải thoái. Cũng như cái thùng chỉ đựng một hoặc một ngành mà lười biếng, thì khác nào toàn
ít nước, không tiếp tục đổ thêm vào, lâu ngày chắc chuyến xe chạy, mà một bánh xe trật ra ngoài
nước đó sẽ hao bớt dần, cho đến khi khô kiệt” . đường ray. Họ sẽ làm chậm trễ cả chuyến xe. Vì
2
Chủ tịch Hồ Chí Minh phê bình cách làm việc vậy, người lười biếng, là có tội với đồng bào, với
mà mọi người cần tránh như: tự cho mình cái gì Tổ quốc” . Người còn khuyên mọi người phải
1
cũng giỏi, cũng biết; lười học hỏi, biếng suy nghĩ; chiến thắng bệnh lười nhác: “Bây giờ ra làm công
việc dễ thì tranh lấy cho mình, việc khó thì đẩy tác lao động, cuốc đất người sẽ mệt mỏi, sẽ ngại.
____________

1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.10, tr.457. ____________
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.122. 1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.120-121.

25 26