Page 99 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

®Ó ®em so víi bµi b¸o ®· in, vµ söa nh÷ng chç
viÕt sai, kiªn nhÉn lµm theo c¸ch Êy. Khi thÊy
viÕt ®· bít sai, «ng chñ bót b¶o B¸c: “B©y giê
anh viÕt dµi h¬n mét tÝ, viÕt ®é b¶y, t¸m dßng”.
B¸c viÕt b¶y, t¸m dßng, dÇn dÇn cã thÓ viÕt c¶
mét cét b¸o vµ cã khi dµi h¬n. Lóc bÊy giê, ng­êi
chñ bót b¹n th©n cña B¸c khÏ b¶o: “B©y giê anh
viÕt ng¾n l¹i. ViÕt tõng nµy hoÆc tõng nµy dßng
kh«ng dµi h¬n”. B¸c thÊy r»ng ph¶i rót ng¾n
còng khæ nh­ tr­íc kia ph¶i kÐo dµi. Nh­ng
còng hÕt søc cè g¾ng. Vµ B¸c thµnh c«ng, b¾t
®Çu vµo lµng b¸o tõ ®ã.
Mét ®iÒu cÇn häc ë B¸c lµ tù häc mét c¸ch toµn
diÖn. Ngoµi häc viÕt b¸o, B¸c cßn tÝch lòy vèn
ng«n ng÷ vµ v¨n häc n÷a nªn ®· tranh thñ ®äc c¸c
s¸ch cña nh÷ng nhµ v¨n, nhµ th¬, nhµ viÕt kÞch
næi tiÕng: Shakespeare, Dickens b»ng tiÕng Anh;
Lç TÊn b»ng tiÕng Trung; Hugo, Zola, Anatole
France, LÐon Tolstoi b»ng tiÕng Ph¸p. B¸c ®· viÕt
cuèn s¸ch “B¶n ¸n chÕ ®é thùc d©n Ph¸p” gåm
nh÷ng tµi liÖu chèng thùc d©n Ph¸p, trÝch trong
s¸ch cña ng­êi Ph¸p ë th­ viÖn quèc gia vµ h¨ng
h¸i viÕt vë kÞch Con rång tre b»ng tiÕng Ph¸p
nh©n dÞp Kh¶i §Þnh sang Ph¸p dù triÓn l·m
thuéc ®Þa. Vë kÞch bÞ ChÝnh phñ Ph¸p cÊm, nh­ng
C©u l¹c bé ngo¹i « Pari ®· ®em diÔn, ®­îc c¸c nhµ
phª b×nh v¨n nghÖ khen hay.
97
Ta cßn ph¶i häc B¸c ë tinh thÇn v­ît gian
khæ ®Ó häc tËp. Thêi gian ë Pari, B¸c sèng rÊt
cùc khæ. B¸c thuª phßng trä nhá trong mét
kh¸ch s¹n rÎ tiÒn, mçi buæi mai nÊu c¬m trong
mét c¸i sanh nhá b»ng s¾t t©y ®Æt trªn ngän
®Ìn dÇu. C¬m ¨n víi mét con c¸ m¾m hoÆc mét
Ýt thÞt, ¨n mét nöa cßn mét nöa dµnh ®Õn chiÒu.
Cã khi lµ mét miÕng b¸nh m× víi mét miÕng
phom¸t lµ ®ñ ¨n c¶ ngµy. Mïa ®«ng l¹nh, buæi
s¸ng tr­íc khi ®i lµm, B¸c ®Ó mét viªn g¹ch
vµo lß bÕp cña kh¸ch s¹n, chiÒu vÒ lÊy ra, bäc
nã vµo trong nh÷ng tê b¸o cò, ®Ó xuèng nÖm
cho ®ì rÐt. B¸c lµm nghÒ röa ¶nh vµ phãng ®¹i
¶nh, do chÝnh cô Phan Chu Trinh truyÒn d¹y.
Th­êng th­êng B¸c chØ lµm viÖc nöa ngµy vµo
buæi s¸ng ®Ó kiÕm tiÒn, cßn buæi chiÒu ®i ®Õn
th­ viÖn hoÆc dù nh÷ng buæi nãi chuyÖn. Tèi
®Õn B¸c ®i dù nh÷ng cuéc mÝt tinh. HÇu hÕt
nh÷ng buæi mÝt tinh B¸c ®Òu ph¸t biÓu ý kiÕn
vµ khÐo l¸i nh÷ng vÊn ®Ò th¶o luËn sang vÊn ®Ò
thuéc ®Þa. B¸c lµm quen víi nh÷ng nhµ chÝnh trÞ,
nhµ v¨n ®Ó n©ng cao tr×nh ®é chÝnh trÞ vµ v¨n
häc cña m×nh.
Sinh thêi, Hå ChÝ Minh ®Ó l¹i rÊt nhiÒu bµi häc
vÒ tinh thÇn häc tËp cho thanh niªn vµ häc sinh,
sinh viªn n­íc ta, vµ l¸ th­ “Göi c¸c em häc sinh”
lµ mét minh chøng cô thÓ, sinh ®éng:
98