Page 104 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

giai cấp tư sản với hệ tư tưởng tư sản cũng không đủ năng lực để tập hợp toàn
thể dân tộc trong cuộc đấu tranh chống lại ách áp bức của chủ nghĩa thực dân;
đồng thời, cũng không thể gắn phong trào yêu nước của dân tộc với cuộc đấu

tranh của các dân tộc khác cũng bị áp bức, bóc lột, nô dịch vì mục tiêu độc lập,
tự do, hạnh phúc.
Dấu ấn quê hương và gia đình, sự tác động về nhiều mặt đã ảnh hưởng
mạnh mẽ đến Nguyễn Tất Thành. Vì vậy, dù rất khâm phục lòng yêu nước của
các bậc tiền nhân, nhưng khác họ, qua những kiến thức mới mẻ tiếp thu được từ
Tân thư, từ những năm tháng học tập, sinh sống ở Huế, và bằng nội lực bẩm
sinh, Nguyễn Tất Thành hiểu rằng một thời đại mới, đòi hỏi một con đường đi

mới, một phương thức đấu tranh mới, khác hẳn con đường cách mạng cải lương
từng diễn ra, đó là làm cách mạng. Đây là một suy nghĩ đúng đắn, hợp quy luật
và thời đại.
Thực tế, sự hiểu biết, chí hướng yêu nước, hành động tham gia cuộc biểu
tình chống thuế của nông dân Trung Kỳ năm 1908 chính là cơ sở, là tiền đề

chuẩn bị cho quyết định của Nguyễn Tất Thành sau này. Đầy nhiệt huyết và
mang trong lòng hoài bão giành lại “độc lập cho Tổ quốc tôi, tự do cho đồng bào
tôi”, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã quyết định rời nhà trường,
rời Tổ quốc ra đi tìm đường cứu nước. Và khác những vị tiền bối cách mạng, vì
muốn tìm hiểu và khảo nghiệm thực tế những gì đang diễn ra trong lòng chế độ
tư bản, trong “nội bộ kẻ thù của dân tộc mình”, Nguyễn Tất Thành ước muốn
“đi ra nước ngoài, xem nước Pháp”, “muốn làm quen với nền văn minh Pháp”

và các nước khác không phải chỉ để thỏa mãn những hiểu biết của tuổi trẻ mà
chính là “muốn tìm xem những gì ẩn giấu đằng sau”/những gì đã làm nên sức
mạnh và văn minh của phương Tây - nơi sản sinh những tư tưởng lớn, những
cuộc cách mạng lớn và “sau khi xem xét họ làm như thế nào… sẽ trở về giúp
1
đồng bào chúng ta” .
Vậy là, khi quyết định không sang phương Đông, không nhờ cậy vào
những người “anh lớn” như Trung Quốc và Nhật Bản, mà muốn làm quen với
văn minh Pháp, muốn xem những gì ẩn dấu đằng sau những mỹ từ “Tự do, Bình
đẳng, Bác ái” của cách mạng tư sản Pháp, Nguyễn Tất Thành đã muốn học hỏi
nhiều hơn những gì mình đang có, dân tộc mình đang có để không chỉ làm giàu
tri thức cho mình mà chính là hướng đến giải phóng dân tộc mình. Đó cũng

đồng thời là, “trong khi lòng yêu nước và tư tưởng chống Pháp của các sĩ phu có
nguồn gốc trong sự đối lập giữa hai nền văn hoá (Đông - Tây) và ở sự khác nhau
về chủng tộc (da vàng - da trắng) thì tinh thần yêu nước và ý thức phản đế của

__________
1. Trần Dân Tiên, Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch, Nxb. Sự thật, Hà Nội,
1975, tr. 13.

102