Page 466 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

làm thì chắc được”, “thà chết tự do còn hơn sống làm nô lệ”. Nhưng phải “biết
1
cách làm thì mới chóng”; và “cách mệnh trước phải làm cho dân giác ngộ” . Ở
tác phẩm Đường Kách mệnh, Nguyễn Ái Quốc đã phát triển thêm: “Dân khí
2
mạnh thì quân lính nào, súng ống nào cũng không chống lại” . Quan điểm của
Nguyễn Ái Quốc về phương pháp cách mạng thể hiện rõ quan điểm cách mạng
bạo lực. Người chỉ ra những thiếu sót của những người đi trước như “xúi dân
bạo động mà không bày cách tổ chức” hoặc “làm cho dân quen tính ỷ lại mà
quyên tính tự cường”, phê phán các phương pháp ám sát, cải lương,… Tóm lại
phải có sách lược, mưu chước, kế hoạch, lúc nào nên làm, lúc nào chưa nên làm,
như vậy cách mạng mới đi đến thắng lợi. Như vậy, phương pháp cách mạng mà
Đường Kách mệnh nói tóm lại nó là gì? Chính là con đường sử dụng bạo lực
cách mạng.

1.6. Vấn đề đoàn kết quốc tế
Đi đôi với đại đoàn kết dân tộc, Đường Kách mệnh đã chỉ ra tầm quan
trọng của đoàn kết quốc tế: Cách mạng An Nam cũng là một bộ phận của
cách mạng thế giới. Ai làm cách mệnh trong thế giới đều là đồng chí của dân
An Nam cả… “dân An Nam đương lúc tranh đấu với đế quốc chủ nghĩa

Pháp… phải cần anh em trên thế giới giúp giùm”. Nguyễn Ái Quốc đã không
nhìn nhận cách mạng Việt Nam một cách biệt lập mà đặt nó trong thể thống
nhất biện chứng với cách mạng thế giới. Người cho rằng: “An Nam dân tộc
cách mệnh thành công thì tư bản Pháp yếu, tư bản Pháp yếu thì công nông
Pháp làm giai cấp cách mệnh cũng dễ. Và nếu công nông Pháp cách mệnh
3
thành công, thì dân tộc An Nam sẽ được tự do” . Nhận định trên của Người
không hề võ đoán mà có căn cứ khoa học, thể hiện sự hiểu biết sâu sắc đất
nước, con người, lịch sử của nhân dân các nước thuộc địa. Thông qua việc
trình bày lịch sử, phân tích sự giống nhau và khác nhau giữa Đệ nhất quốc tế,

Đệ nhị quốc tế với Đệ tam quốc tế thực hiện khẩu hiệu “Vô sản giai cấp và
các dân tộc bị áp bức trên thế giới liên hợp lại!”, Đường Kách mệnh chỉ rõ
mối quan hệ mật thiết giữa cách mạng Việt Nam và cách mạng thế giới, vấn
đề đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế trong cách mạng giải phóng dân tộc ở
Việt Nam. Nguyễn Ái Quốc nâng tầm cuộc cách mạng giải phóng dân tộc
bằng quan điểm chủ nghĩa yêu nước chân chính không thể tách rời chủ nghĩa
quốc tế vô sản và khẳng định: “Chúng ta cách mệnh thì cũng phải liên lạc tất
cả những đảng cách mệnh trong thế giới để chống lại tư bản và đế quốc chủ
4
nghĩa” . Tuy nhiên, Nguyễn Ái Quốc cũng xác định, muốn người ta giúp cho
__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 288.
2. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 297.
3. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 287.
4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 2, tr. 305.

464