Page 672 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

vào điều kiện cụ thể nước ta, đồng thời là sự kết tinh tinh hoa dân tộc và trí tuệ
1
thời đại nhằm giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp và giải phóng con người” .
Tư tưởng Hồ Chí Minh gồm nhiều nội dung, trong đó có vấn đề xây dựng Nhà

nước pháp quyền.
Chủ nghĩa Mác-Lênin với ba nhà tư tưởng kinh điển C. Mác, Ph. Ăngghen
và V.I. Lênin đã đề cập đến một số nội dung về nhà nước. Về nguồn gốc, quan
điểm mácxít khẳng định: “Nhà nước là sản phẩm và biểu hiện của những mâu
thuẫn giai cấp không thể điều hòa được. Bất cứ ở đâu, hễ lúc nào và chừng nào
mà, về mặt khách quan, những mâu thuẫn giai cấp không thể điều hòa được, thì
nhà nước xuất hiện. Và ngược lại: sự tồn tại của nhà nước chứng tỏ rằng những
2
mâu thuẫn giai cấp là không thể điều hòa được” . Về bản chất, Nhà nước bao
giờ cũng mang bản chất giai cấp, thể hiện quyền lực chính trị của giai cấp,
không có Nhà nước phi giai cấp. Đồng thời, nhà nước phải quản lý xã hội bằng
thiết chế riêng, công cụ đặc biệt đó là pháp luật.
Theo Hồ Chí Minh, Nhà nước pháp quyền là “nhà nước dân chủ của dân,

do dân, vì dân có đặc điểm nổi bật: nhà nước hợp hiến, hợp pháp được nhân dân
lập ra và do nhân dân ủy quyền, hoạt động trong khuôn khổ hiến pháp và luật
pháp, quản lý xã hội bằng luật pháp; nhà nước mà trong đó mọi quyền lực đều
3
thuộc về nhân dân, quyền lực này được pháp luật thừa nhận và bảo vệ” .

2. Chủ tịch Hồ Chí Minh kế thừa sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin xây
dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam

Kế thừa chủ nghĩa Mác-Lênin, vận dụng sáng tạo vào điều kiện Việt Nam
Chủ tịch Hồ Chí Minh đề ra các nội dung về xây dựng Nhà nước pháp quyền ở
Việt Nam. Theo đó, xây dựng Nhà nước pháp quyền ở Việt Nam gồm những nội
dung sau:
Một là, xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Hồ Chí Minh từng

khẳng định: “Chính quyền từ xã đến Chính phủ trung ương do dân cử ra. Đoàn
thể từ Trung ương đến xã do dân tổ chức nên. Nói tóm lại, quyền hành và lực
4
lượng đều ở nơi dân” . Xuất phát từ quan điểm về dân chủ, tư tưởng lấy dân làm
gốc, Hồ Chí Minh xây dựng nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước
công nông đầu tiên ở Đông Nam Á. Trong đó, nhân dân là người nắm giữ mọi
quyền lực nhà nước, nhân dân vừa là chủ, vừa làm chủ. Nhà nước do nhân dân
lập ra và do nhân dân giám sát tối cao mọi hoạt động. Tất cả hoạt động của Nhà
__________
1. Phạm Ngọc Anh (Chủ biên), Giáo trình Tư tưởng Hồ Chí Minh (dành cho sinh viên Đại học,
Cao đẳng khối không chuyên ngành Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh), Sđd, tr. 12.
2. V.I. Lênin - Toàn tập, Nxb. Tiến bộ, Mátxcơva, 1976, t. 33, tr. 9.
3. Nguyễn Thế Nghĩa, Tư tưởng chính trị Hồ Chí Minh (sách chuyên khảo), Nxb. Chính trị quốc
gia Sự thật, Hà Nội, 2018, tr. 154.
4. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Nxb. Chính trị quốc gia Sự thật, Hà Nội, 2011, t. 6, tr. 232.

670