Page 97 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Thực tiễn sống, hoạt động và chiến đấu đã giúp cho Người nhận thức sâu
sắc rằng: Ở đâu, các nước thuộc địa đều bị chủ nghĩa thực dân đế quốc đày ải
trong tủi nhục, bị bóc lột, đàn áp dã man và ở đâu các dân tộc bị áp bức cũng

đều có khát vọng đấu tranh đòi giải phóng. Chủ nghĩa tư bản, đế quốc ở đâu
cũng tàn bạo, độc ác, bất công; người lao động ở đâu cũng bị áp bức, đày đọa,
không có quyền sống. Tại Mỹ, Nguyễn Tất Thành đã thấy đằng sau những lời
đẹp đẽ về các quyền thiêng liêng, bất khả xâm phạm của con người là cuộc sống
quằn quại, bị chà đạp của những người da đen. Người đưa ra nhận định: “Dù
màu da có khác nhau, trên đời này chỉ có hai giống người: giống người bóc lột
1
và giống người bị bóc lột” . Sang Anh, nơi mà gần đó diễn ra cuộc đấu tranh
dũng cảm, đầy hy sinh của nhân dân Airơlen để giành độc lập. Phong trào đã bị
đàn áp, những người cầm đầu bị bức hại. Nguyễn Tất Thành hiểu sâu sắc rằng:
nếu bản thân người da trắng còn chưa được tự do, độc lập, thì có thể hy vọng gì
ở chủ nghĩa thực dân đối với các dân tộc da màu? Đặc biệt, đối với nước Pháp,
Người đưa ra nhận xét: “Nước Pháp thật là một xứ sở kỳ lạ. Nước Pháp đã sản

sinh ra những tư tưởng tuyệt diệu, nhưng khi xuất cảng, chẳng bao giờ nước
2
Pháp đưa ra những tư tưởng đó” . Sau này, trên cơ sở phân tích nội dung, tính
chất cuộc cách mạng Mỹ, cách mạng Pháp, Người rút ra được nhiều bài học và
Người nhận thấy, các cuộc cách mạng ấy dù có ý nghĩa to lớn trong lịch sử nhân
loại, vẫn là những cuộc cách mạng không triệt để, “cách mạng không đến nơi”.
Do đó, không phải là tấm gương cho cách mạng Việt Nam.
Nguyễn Tất Thành trở lại Pháp vào lúc mà cuộc Cách mạng xã hội chủ
nghĩa Tháng Mười Nga bùng nổ và thắng lợi, thúc đẩy cuộc khủng hoảng trong
hệ thống tư bản chủ nghĩa thêm gay gắt, đi tới kết thúc chiến tranh thế giới lần
thứ nhất vào tháng 11/1918. Cách mạng Tháng Mười năm 1917 là một hiện

tượng mới trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, nó chứng minh chủ
nghĩa xã hội sẽ thay thế chủ nghĩa tư bản là một xu hướng khách quan, và giai
cấp công nhân là nhân vật mới đứng ở trung tâm thời đại để cải tạo xã hội cũ,
xây dựng xã hội mới, xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Tuy vậy, ảnh
hưởng của cách mạng Nga đến đất nước Pháp chậm và lúc đầu rất yếu do quan
điểm cơ hội chủ nghĩa của những thủ lĩnh phong trào công nhân lúc bấy giờ
cùng với bộ máy cầm quyền thù ghét chính quyền Xô viết đã bao vây, xuyên
tạc. Trong bối cảnh chính trị của nước Pháp sau Cách mạng Tháng Mười Nga
năm 1917, đương nhiên Nguyễn Tất Thành vẫn chưa thể nhận thức đầy đủ về
tính chất và ý nghĩa vĩ đại của cuộc cách mạng đó.
Năm 1919, Nguyễn Tất Thành tham gia Đảng Xã hội Pháp, một chính đảng

duy nhất của nước Pháp bênh vực các dân tộc thuộc địa và làm một thử nghiệm

__________
1. Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t. 1, tr. 287.
2. Hồ Chí Minh - Biên niên tiểu sử, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 1993, t. 1, tr. 102.

95