Page 22 - Nghệ thuật trả lời phỏng vấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh

- Khi học xong, anh dự định làm gì?

- Dĩ nhiên là tôi sẽ trở về Tổ quốc tôi để đấu tranh cho sự

nghiệp của chúng tôi. Ở bên chúng tôi có nhiều việc phải làm
lắm. Chúng tôi chẳng có quyền gì cả, trừ quyền đóng thuế
cho “mẫu quốc” Pháp, cho bọn chủ bản xứ. Sự việc nổi bật
nhất là như thế này: chúng tôi là những người bị đô hộ, như
đồng chí biết, chúng tôi là những dân tộc “hạ đẳng”, và vì thế

chúng tôi không có quyền ứng cử, bầu cử. Ở nước Nga, ở cái
nước của những người dã man - giai cấp tư sản dân chủ gọi
các đồng chí Nga như thế -, chúng tôi có đầy đủ những quyền

như công dân Nga. Thật vậy, những đại biểu của chúng tôi
do Xôviết của chúng tôi bầu ra theo đúng kỳ hạn, đã cùng hội
họp với các đại biểu công, nông, binh. Đó, anh đã thấy rõ sự
đối xử khác nhau của chế độ dân chủ tư sản và chế độ dân
chủ công nhân đối với chúng tôi!

Chúng tôi đã đau khổ nhiều và chúng tôi còn phải đau
khổ nữa. Những người “khai hóa” các nước chúng tôi không
để chúng tôi tự do. Nhưng chúng tôi tiếp tục đi theo con

đường Cách mạng Tháng Mười đã vạch ra, chúng tôi sẽ vận
dụng vào thực tiễn những bài học đã học được. Các đồng chí
của tôi làm việc phấn khởi, tin tưởng, nghiêm túc. Nhiều
người còn rất trẻ đã có một trình độ mácxít ít có thể tưởng
tượng là có thể có được vào tuổi đó. Chúng tôi hiểu rõ là

chúng tôi có trách nhiệm rất nặng nề, và tương lai của các
dân tộc thuộc địa tùy thuộc vào sự tuyên truyền và tinh thần
hy sinh của chúng tôi.

Ở phương Đông, từ Xyri đến Triều Tiên tôi chỉ nói các
nước thuộc địa và nửa thuộc địa, có một diện tích rộng mênh

20