Page 425 - Nghệ thuật trả lời phỏng vấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh

phóng. Tôi bắt đầu viết và phát những truyền đơn tố cáo tội
ác của bọn thực dân Pháp. Tôi chưa biết đảng là gì, công
đoàn là gì, càng không rõ chủ nghĩa xã hội khác chủ nghĩa
cộng sản ở chỗ nào. Nhưng có những “ông bà” - lúc đầu tôi

gọi các đồng chí tôi trong Đảng Xã hội như thế - đã tỏ đồng
tình với tôi. Vì vậy, tôi đã tham gia Đảng Xã hội. Tôi biết rất
ít về Cách mạng Tháng Mười và về Lênin; về cảm tính tôi
thấy mình có mối tình đoàn kết với cuộc cách mạng Nga và
người lãnh đạo cuộc cách mạng ấy, nhưng tôi chưa hề đọc tác
phẩm nào của Lênin. Cho nên tôi rất lúng túng trước các
cuộc bàn cãi sôi nổi xảy ra những năm 1919-1920 trong nội

bộ Đảng Xã hội về vấn đề có nên ở lại Quốc tế thứ hai hay
1
tham gia Quốc tế thứ ba? Một số đồng chí lại đề nghị thành
lập Quốc tế thứ hai rưỡi . Tôi càng lúng túng vì trong cuộc
2
_______________

1. Quốc tế thứ hai: Thành lập năm 1889 theo sáng kiến của Ph. Ăngghen
và quyết định của Đại hội Liên minh quốc tế các đảng xã hội chủ nghĩa,
họp tại Pari (Pháp). Quốc tế thứ hai có tác dụng phổ biến chủ nghĩa Mác
rộng rãi, đánh dấu thời kỳ chuẩn bị cơ sở để phong trào cách mạng phát
triển sâu rộng trong nhân dân lao động ở nhiều nước.
Sau khi Ph. Ăngghen mất (1895), các phần tử cơ hội nắm quyền lãnh
đạo Quốc tế thứ hai, phản bội lại học thuyết của C. Mác và có nhiều hoạt
động chống lại phong trào công nhân; ủng hộ chính sách của chủ nghĩa đế
quốc đối với các nước thuộc địa.
2. Quốc tế thứ hai rưỡi: Có tên gọi chính thức là Liên hiệp quốc tế các
đảng xã hội chủ nghĩa, bao gồm các đảng và các nhóm xã hội chủ nghĩa phái
giữa đã ly khai Quốc tế thứ hai. Tổ chức này được thành lập tháng 2/1921,
tại Hội nghị Viên (Áo). Trên lời nói, Quốc tế thứ hai rưỡi phê phán Quốc tế
thứ hai, nhưng trên thực tế đối với các vấn đề quan trọng nhất của phong
trào công nhân họ là những người cơ hội, chia rẽ phong trào, chống lại ảnh
hưởng của những người cộng sản chân chính đối với quần chúng công nhân.
Tháng 5/1923, Quốc tế thứ hai và Quốc tế thứ hai rưỡi hợp nhất
thành Quốc tế Công nhân xã hội chủ nghĩa.

423