Page 430 - Nghệ thuật trả lời phỏng vấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh

tin Lênin mất mới rõ. Những thanh niên đó, đại diện cho
tinh hoa cách mạng của châu Phi và châu Á, đã khóc òa lên,

vì họ hết sức thương mến Lênin.

Hỏi: Đồng chí rời nước Pháp lúc nào và đã sống ở đất
nước của Lênin như thế nào?

Trả lời: Tôi rời nước Pháp sang nước Nga vào nửa cuối

năm 1923. Từ lâu tôi đã muốn tới xứ sở của Cách mạng,
nhưng việc đó không giản đơn. Đường biển thì ít bảo đảm, cái
chết của Lơphécmơ và các bạn cùng đi chứng tỏ điều đó. Vậy
phải đi đường bộ. Tôi liên hệ với những nhân viên xe lửa để

sắp đặt một chuyến đi bí mật. Họ không giấu giếm rằng việc
đó không phải dễ, nhưng cuối cùng họ bảo đảm là họ sẽ đưa
tôi sang Béclin và từ đây họ sẽ xoay sở để giao tôi cho những
đồng chí đáng tin cậy. Nhưng rồi tôi không cần đến những sự

sắp đặt ấy vì tôi đã lên đường, ngồi ở toa xe hạng nhất,
miệng ngậm xì gà, như một nhà tư sản trẻ tuổi du lịch quanh
thế giới.
Nhưng trước đó phải vượt qua một sự khó khăn. Hồi đó,

Bộ Thuộc địa cho hai người “bảo vệ” không rời tôi nửa bước.
Để xoa dịu sự cảnh giác của họ, trong một thời gian khá lâu,

______________

Trong gần 20 năm tồn tại, Trường Đại học Phương Đông đã đào tạo
cho các nước thuộc địa và phụ thuộc hàng ngàn cán bộ, nhiều người sau
này trở thành những cán bộ lãnh đạo tài năng, có uy tín của các đảng cộng
sản ở các nước, trong đó có một số cán bộ của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Khi đến Liên Xô lần đầu (1923-1924), Nguyễn Ái Quốc đã vào học tại
Trường Đại học Phương Đông. Sau khi từ Mátxcơva (Liên Xô) đến Quảng
Châu (Trung Quốc) hoạt động, Người đã chọn và cử nhiều cán bộ Việt
Nam sang học tại trường này.

428