Page 431 - Nghệ thuật trả lời phỏng vấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh

tôi sống một cách đúng mực: buổi sáng đến xưởng, buổi chiều
đến thư viện (một nghị sĩ giúp tôi xin được một cái thẻ) và

đôi khi, buổi tối dự mít tinh hay đi xem chiếu bóng. Dần dần,
sự cảnh giác của những người theo dõi tôi dịu đi. Thế là một
buổi tối, tôi ra khỏi nhà, hai tay đút túi và tôi vào một rạp

chiếu bóng qua cửa trước, nhưng rồi ra ngay cửa sau, rồi đi
lên nhà ga phía Bắc, ở đấy một đồng chí đang đợi với chiếc
vali của tôi - ồ, chiếc vali rất nhẹ - và tôi lên xe lửa đi Béclin.
Mặc dù được Đảng Cộng sản Pháp giúp đỡ, lúc ra đi, tôi
không giàu lắm. Nhưng đến Béclin tôi trở nên triệu phú. Ở

đây đang bị nạn lạm phát và khi mua một tờ báo, tôi nhận
thấy nó không rộng bằng diện tích của tất cả những tờ giấy
bạc mà tôi bỏ ra để mua. Các đồng chí người Đức dẫn tôi đến

một bến tàu biển: ở đấy tôi lên một chiếc tàu Xôviết. Tôi lên
Xanh Pêtécbua - hồi đó chưa gọi là Lêningrát - trong tay
không có một giấy tờ gì và không quen biết ai. Tôi phải ở
thành phố này một thời gian cho đến khi các đồng chí Liên
Xô biết rõ tôi là một người cách mạng chân chính. Khi đó, sự

cảnh giác là rất cần thiết. Tôi đến Mátxcơva vào mùa Đông.
Trời rét lắm rồi. Tôi trọ ở một khách sạn, cách Điện Cremli
không xa; tại đấy, có nhiều đồng chí nước ngoài. Tôi liên hệ

với các đồng chí người Philíppin và các nước thuộc địa khác,
các đồng chí người Ý (Italia - B.T), v.v.. Vào một ngày tháng
1/1924, chúng tôi đang ăn bữa sáng tại quán cơm ở tầng dưới
khách sạn thì được tin Lênin mất. Không ai muốn tin điều
đó, nhưng khi ngoảnh lại, chúng tôi thấy lá cờ của Xôviết

Mátxcơva đã bỏ rủ. Một sự xúc động lớn xâm chiếm tâm hồn
chúng tôi, bữa ăn bị bỏ dở, vì không ai thấy đói nữa: Lênin đã
mất. Thế là tôi chưa được gặp Lênin và đó là một điều ân hận

429