Page 64 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

62
NHỮNG BÀI VIẾT CỦA BÁC HỒ TRÊN BÁO NHÂN DÂN
tượng và thấy mối quan hệ bên ngoài của mỗi việc. Thí dụ: Có
người đến thăm vùng tự do. Mấy hôm đầu, họ thấy núi sông,
đường sá, nhà cửa. Họ gặp các hạng người. Họ xem các tài
liệu. Họ dự các cuộc mít tinh. Họ nghe người này nói chuyện
này, người khác nói chuyện khác. Họ thấy hiện tượng và quan
hệ bên ngoài của vùng tự do. Đó là giai đoạn cảm giác và ấn tượng

của sự hiểu biết. Trong giai đoạn thứ nhất ấy, họ chưa có một
khái niệm sâu sắc, chưa có một kết luận hợp với lý luận.
Nếu họ cứ tiếp tục thực hành xem xét, ấn tượng và cảm giác
của họ lặp đi lặp lại nhiều lần, thì trong quá trình hiểu biết của
họ có một sự đột biến, do đó họ có một khái niệm. Khái niệm

không phải là hiện tượng lẻ tẻ, là quan hệ bên ngoài nữa. Khái
niệm là đã nắm được cái bản chất, cái toàn diện, và quan hệ bên
trong của mọi việc.
Cứ như thế mà tiến mãi, dùng cách xem xét và phán đoán,
thì sẽ tìm được một kết luận hợp với lý luận. "Đi mãi thì đến, tìm
mãi thì gặp" là thế. Đó là giai đoạn thứ hai.
Khi đã có đủ các tài liệu, đã suy xét, họ sẽ phán đoán rằng:

Chính sách toàn dân đoàn kết, trường kỳ kháng chiến là đúng.
Nếu họ thật thà muốn đoàn kết cứu nước, thì họ sẽ tiến lên một
bước nữa mà kết luận rằng: Mặt trận dân tộc thống nhất mạnh
mẽ thì trường kỳ kháng chiến nhất định thành công.
Giai đoạn khái niệm, phán đoán và lý luận là giai đoạn hiểu

biết bằng lý trí. Nó rất quan trọng trong quá trình hiểu biết.
Từ cảm giác tiến đến tư tưởng, đến sự hiểu biết những
mâu thuẫn nội bộ của mọi sự vật, hiểu biết quy luật của nó,
hiểu biết quan hệ bên trong của quá trình này với quá trình
kia, nghĩa là hiểu biết tiến dần thành lý luận, đó là nhiệm vụ
của hiểu biết.
Trước kia, chưa ai biết rõ rằng lý luận duy vật biện chứng,