Page 218 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

một người tốc ký giỏi. Khoảng bốn mươi phút đầu, giàu có và độc đáo mà chính chúng tôi, những
chúng tôi thấy anh dịch rất tốt, nhưng sau đó người đã sống trên đất Pháp, cũng phải ngạc nhiên
phần vì Tổng thống nói một mạch quá dài mới đến khâm phục.
dừng lại cho anh dịch, phần vì có lẽ thần kinh đã Cũng trong buổi đến thăm trường sáng hôm đó,
đôi chút căng thẳng cho nên có chỗ anh hơi lúng Bác đã nói chuyện với anh chị em cán bộ và học
túng. Tự nhiên, trên hàng ghế đầu, tôi thấy Bác sinh chúng tôi. Hội trường lớn tự nhiên hôm nay
đứng dậy. Bác ghé sát bên tai anh nói nhỏ điều gì trở nên nhỏ bé và chật chội.
và từ lúc đó Bác trực tiếp dịch cho Tổng thống. Từ Như người cha lâu ngày đi xa nay trở về nhà
ngạc nhiên đến khâm phục, chúng tôi cũng tập gặp lại những đứa con thân yêu, Bác hỏi han tình
trung toàn bộ trí lực của mình cố gắng nghe cả lời hình mấy năm qua kể từ ngày Bác đến thăm
Tổng thống Câyta nói và lời dịch của Bác. Vẫn trường lần trước (năm 1961). Bác khen chúng tôi

những mạch văn rất dài của Tổng thống, Bác dịch đã đạt được hai ưu điểm lớn. Một là, “tinh thần
lại một cách rõ ràng, rành mạch từng câu. Tôi nhớ khắc phục khó khăn làm tròn nhiệm vụ”; hai là,
lại trước đây trong buổi chiêu đãi nhân dịp kỷ “Phong trào thi đua “hai tốt” ở đây làm khá”. Tiếp
niệm ngày 2-9-1960 tại Phủ Chủ tịch mà tôi được đến, Bác kể cho chúng tôi nghe về thành tích của
dự, trước mắt cán bộ Việt Nam và đông đảo khách hai bạn giáo viên miền núi không quản khó khăn
nước ngoài, Bác đã phát biểu bằng tiếng Việt và gian khổ, đã tận tình đem hết sức mình phục vụ
sau đó dịch luôn sang tiếng Nga, rồi tiếng Trung con em các dân tộc thiểu số. Và Bác kết luận: đây
Quốc giữa niềm hân hoan của tất cả các bạn bè là những cô giáo, thầy giáo anh hùng.
quốc tế đến dự. Trở lại tình hình nhà trường, Bác cũng phê
Đã từ lâu, tôi được nghe nhiều đồng chí nói đến bình chúng tôi hai điểm về vệ sinh và về công tác
vốn ngoại ngữ phong phú của Bác. Ngày còn ở trồng cây mà Bác đã nhắc nhở. Nhớ lại ngày Bác
Pháp, tôi đã có dịp được đọc một số bài báo Bác viết đến thăm trường hồi đó, mỗi một anh chị em
trên tờ Le Paria (Người cùng khổ) và cuốn Bản án chúng tôi đều không ai quên được tác phong quen
chế độ thực dân Pháp xuất bản ở Pari, một cuốn thuộc của Bác.
sách bìa trắng, in chữ xanh mà một kiều bào cất Bước vào cổng trường Bác đã đi đến kiểm tra

giữ được. Tôi đã có nhiều suy nghĩ về văn phong ngay bếp ăn và chỗ ở của học sinh... Đấy là lần
của Bác và đặc biệt là về vốn từ ngữ tiếng Pháp rất Bác đến thăm trường mà không hề báo trước như

215 216