Page 192 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Trước giờ phút hấp hối này, Xa Khai cũng muốn Lúc này, Xa Khai vừa tròn 70 mùa rẫy. Giữa
truyền cho hết vào dòng máu mấy đứa con cái chí khu tập trung của Mỹ - Diệm, đám ma Xa Khai
khí kiên cường, bất khuất của dân tộc Ra-glai, đôi lạnh lẽo vắng ngắt, không có tiếng khóc, tiếng
mắt ông sáng rực lên. Giọng nói ông cũng trở nên khèn, tiếng mã la, tiếng chim kêu, tiếng suối nước
hối hả như nhịp vỗ của cánh chim lúc trời sắp tắt. chảy. Chỉ có lòng thương tiếc thầm kín của dân
Ông ngược thời gian, ông kể lại những ngày quật làng. Thương chồng đi một lần dưới đất không trở
khởi năm 1945 khi lệnh khởi nghĩa của Cụ Hồ ban lại nữa, Awây Bê gởi tấm ảnh Cụ Hồ cho Xa Khai
ra, rừng núi Ra-glai ầm ầm chuyển động, ông sung đem theo.
sướng nhảy cẫng lên như con nai non gặp mẹ giữa Chỉ một thời gian ngắn sau cái chết của Xa
rừng già, ông vác ná, mang tên, hòa mình vào hàng Khai, khí thế cách mạng nơi đây đã dấy lên như
ngũ người Ra-glai kéo đi cuồn cuộn như dòng suối vũ bão. Tất cả dân làng Hamađa đã bỏ khu tập
lũ, xuống hùn sức với người Kinh giành chính trung Tầm Nhâm trở về núi cũ, đoàn kết bụng
quyền ở thị xã Phan Rang, quật ngã tất cả bọn gan làm cách mạng đánh Mỹ và tay sai, xây
Nhật, Pháp và quan quyền phong kiến. dựng cuộc sống mới. Hamađa với tuyến rào,
Rồi những năm kháng chiến khó khăn gian khổ, tuyến chông xen kẽ cung ná, dựng cạm bẫy tua
bị giặc bao vây riết trên núi cao, nạn đói, lạt, rách tủa khắp núi rừng, với ý chí chống Mỹ, cứng như
dồn dập đến, người Ra-glai chích máu thề với nhau gang sắt đã trở thành bức thành đồng nhỏ trong
rằng: thiếu cơm, muối, vải không chết; thiếu cách bức thành đồng to lớn của Tây Nguyên, của cả
mạng, thiếu Cụ Hồ mới chết. Thà đào củ ăn thay miền Nam.
cơm, đốt tranh ăn thay muối, bóc vỏ cây tạm che Bị giặc Mỹ tàn ác khủng bố, Hamađa còn nghèo
thân, bám núi kháng chiến, chứ không bao giờ bỏ khổ. Núi trọc, nhà thưa, đời sống chưa phải đã hết
cách mạng, bỏ Cụ Hồ đi theo giặc. Rồi đến bây giờ, lạt, rách, nhưng dân làng Hamađa rất sung sướng,
dưới chế độ Mỹ - Diệm, suối Ra-glai vẫn thế, vẫn tự hào vì được sống độc lập, tự do.
giữ mãi lòng kiên trung, chung thủy với Cụ Hồ. Awây Bê đã già, nhưng rất giỏi việc nhà, chăm
Thân xác ở trong khu tập trung, nhưng bụng gan lo việc nước, làm đúng theo lời nhắn lại của Xa
thì vẫn ở ngoài với cách mạng. Khai. Awây Bê đã cống hiến tất cả đàn con yêu
Đến đây, tiếng nói Xa Khai nhỏ dần. Đôi mắt quý của mình cho Tổ quốc. Chị Bê công tác tại một
từ từ khép lại. Làn môi khô héo chỉ còn mấp máy: trạm hành lang, hằng ngày như con chim mang
- Thôi, tui đi. cái lời của Mặt trận đến khắp núi cao, rừng rậm.

189 190