Page 130 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 130
tài nguyên thiên nhiên và ưu tiên khai thác để lấy sản suy giảm nhanh. Bên cạnh đánh bắt cá quá
tổng sản lượng bù vào tổng giá trị xuất khẩu vẫn còn mức, việc mở rộng ồ ạt các đầm nuôi tôm và đô thị
khá phổ biến, nên thiếu đầu tư chiều sâu để tạo giá hóa nhanh chóng đã xâm lấn diện tích các hệ sinh
trị gia tăng cho các sản phẩm biển, tăng tính cạnh thái biển - ven biển, thậm chí ngay sát các khu bảo
tranh và tiết kiệm tài nguyên thiên nhiên biển. tồn biển, khu di sản thiên nhiên biển làm giảm sút
Các phương tiện khai thác hải sản tăng rất nghiêm trọng cả về số lượng và chất lượng nguồn
nhanh và đa dạng, tuy có được cải tiến và nâng cao lợi đa dạng sinh học trong các hệ sinh thái này.
hiệu quả, nhưng chưa phải là công nghệ tiên tiến, Khai thác quá mức cũng thấy ở các lĩnh vực
vẫn còn lạc hậu và thủ công (nghề cá nhỏ), có những dầu khí, hàng hải và du lịch biển. Khai thác dầu
bộ phận rất lạc hậu. Điều đó dẫn đến sự giảm sút khí theo cách tiếp cận “nóng” dễ dàng dẫn đến bỏ
nhanh chóng nguồn lợi đa dạng sinh học trong lại lượng dầu tồn dư trong mỏ gốc cao hơn quy định
các hệ sinh thái biển và ven biển. Nhu cầu nhập cho phép. Ví dụ, sau khi đóng mỏ/đóng khai trường
khẩu thủy sản tươi sống của các thị trường lân cận (không khai thác nữa) dầu còn tồn dư khoảng 10%
Việt Nam, như: Trung Quốc, Hồng Kông, v.v., đang tổng trữ lượng tự nhiên thay vì 30% trên thực tế,
gây áp lực lớn đối với nguồn lợi của các hệ sinh thái gây lãng phí tài nguyên, nhất là trong điều kiện
biển. Trên thực tế, Việt Nam chưa hoàn toàn kiểm phải ra xa hơn, xuống sâu hơn để tìm kiếm và mở
soát và theo dõi được hoạt động khai thác và xuất các mỏ mới và gặp rất nhiều khó khăn liên quan
khẩu cá sống từ các hệ sinh thái biển, thậm chí hiện đến các yêu sách phi lý về “đường lưỡi bò” của
tượng đánh bắt hải sản bất hợp pháp ngay cả trong Trung Quốc trên Biển Đông. Bên cạnh đó, chất
các khu bảo tồn biển, ven biển là những khu vực thải phát sinh và các sự cố môi trường từ các hoạt
cấm, vẫn gia tăng và mang tính hủy diệt. động dầu khí trên biển vẫn đang là bài toán khó
Tương tự như vậy là tình trạng khai thác hải trong quá trình xử lý.
đặc sản như hải sâm, tôm hùm và cá cảnh, rạn san Trong lĩnh vực hàng hải, hệ thống cảng đã
hô phục vụ xuất khẩu. Ví dụ, Việt Nam được xếp được quy hoạch và xây dựng “tràn lan” ở hầu khắp
vào “10 nước dẫn đầu” trên thế giới về xuất khẩu các địa điểm “tiềm năng” tại vùng ven biển, ven
“cá rạn sống”. Ngoài ra, việc thường xuyên đánh cá đảo, kéo theo đầu tư dàn trải, khai thác không hết
vượt ngưỡng bền vững tối đa và vượt cường lực do “công năng thiết kế” (trung bình khai thác khoảng
quá nhiều tàu thuyền đánh cá, trong khi nguồn lực dưới 40%), gây lãng phí. Trong thực tế, các cơ quan
hải sản giảm sút nhanh, khiến cho nguồn lợi hải quản lý nhà nước về môi trường chưa thể kiểm soát
128 129
