Page 806 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

ĐẠI TƯỚNG, TỔNG TƯ LỆNH VÕ NGUYÊN GIÁP - MỘT T I NĂNG QUÂN SỰ XUẤT CHÚNG...

ấn tượng về một người kiên quyết, cực kỳ cứng rắn, khôn khéo và thông
minh”. Tuy nhiên, với bản tính thực dân, Sainteny đã phạm phải sai lầm rất

lớn là không hình dung và đánh giá hết tầm vóc của người đối thoại với
mình hôm đó, “lúc này, tôi hãy còn xa mới ngờ được rằng, Giáp là người hôm
nay tôi gặp lần đầu tiên, chỉ vài tháng sau sẽ trở thành một trong những

địch thủ ghê gớm nhất” . Sai lầm của J. Sainteny, đồng thời chính là thái độ
1
chung của chính giới Pháp khi đánh giá thấp sức mạnh và quyết tâm bảo vệ
nền độc lập vừa giành được của một dân tộc. L. Patti, người tổ chức cuộc gặp,
có những nhận xét khách quan hơn về thái độ của Sainteny và bản lĩnh của

Võ Nguyên Giáp. Trước lối suy nghĩ và xử sự như một “ông chủ” cũ của
Sainteny về chính sách của Việt Minh đối với “kẻ không được mời mà đến”,
Võ Nguyên Giáp bình tĩnh đáp trả, khiến “lần đầu tiên trong đời mình,

Sainteny đã mặt đối mặt với một người Việt Nam đã dám dũng cảm đương
đầu với người Pháp. Thái độ Sainteny nhụt hẳn đi” . L. Patti nói thêm: “Ông
2
(Sainteny - TG) đã không thấy được chút nào là ông đã đụng đầu ngay với
một người mà sau này đã được ghi nhận trong lịch sử bằng việc làm tan rã

một cách cơ bản đế quốc thuộc địa Pháp ở Đông Dương” . Chỉ vài tháng sau,
3
Sainteny rất nhanh chóng nhận ra Võ Nguyên Giáp là “một nhân vật đáng
gờm nhất. Nhân vật hùng mạnh này đã chế ngự Hội nghị trù bị tại Đà Lạt” .
4
Đúng như Charles De Gaulle đã viết cho Hồ Chí Minh năm 1966: “Giá có
một sự hiểu biết nhau tốt hơn giữa người Việt và người Pháp ngay sau đại
chiến thế giới” , thì Sainteny đã không có cơ hội để kiểm chứng nhận thức
5
của mình về Võ Nguyên Giáp, khi gặp những sĩ quan cấp cao của Pháp được
trao trả sau Hiệp định Genève. “Đó là Castries, Lalande, Langlais, Bigeard,

Blanchet... và nhiều người khác. Qua câu chuyện trao đổi với họ, tôi dễ dàng
nhận thấy họ ca ngợi phẩm chất chiến đấu của đối phương (tức Quân đội
nhân dân Việt Nam dưới sự chỉ huy của Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp vừa

đánh bại Pháp tại Điện Biên Phủ - TG)” .
6
_______________

1. Jean Sainteny: Câu chuyện về một nền hòa bình bị bỏ lỡ, người dịch: Lê Kim, Nxb. Công
an nhân dân, Hà Nội, 2003, tr. 116-118.
2, 3. L. Patty: Tại sao Việt Nam?, người dịch: Lê Trọng Nghĩa, Nxb. Đà Nẵng, 1995, tr. 215, 217.
4, 6. Jean Sainteny: Câu chuyện về một nền hòa bình bị bỏ lỡ, Sđd, tr. 276, 406.
5. Philippe Devillers: Paris - SaiGon - HaNoi, người dịch: Hoàng Hữu Đản, Nxb. Tổng hợp,
Thành phố Hồ Chí Minh, 2003, trang bìa 4.

804