Page 910 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

PHẨM CHẤT NHÂN VĂN

TRONG MỘT DANH TƯỚNG - VÕ NGUYÊN GIÁP

∗
GS.TS. ĐINH XUÂN DŨNG

C ách đây khoảng 47 năm, khi là chiến sĩ của Quân chủng Phòng

không - Không quân và sau đó, công tác ở Tổng cục Chính trị, thỉnh
thoảng tôi vẫn nghe một số tướng lĩnh và sĩ quan cao cấp trong quân đội
nhắc đến với một tình cảm trân trọng, kính trọng mà rất thân thiết, trừu

mến một cái tên: “Anh Văn”. Tôi thầm lặng tìm hiểu và sau đó, do công việc,
được đọc một số chỉ thị, mệnh lệnh mật, viết tay, có chữ ký, tôi biết “Anh
Văn” chính là Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Từ đó, trong tôi, Anh Văn và
Võ Nguyên Giáp trở thành một hình tượng vừa lớn lao, cao đẹp, vừa bình dị

và gần gũi. Tôi nghĩ đến một sự quyện hòa hiếm có: “Văn - Võ song toàn”.
Thực tình, tôi không có ý định tìm hiểu cụ thể tại sao Đại tướng lại hay
ký tên là Văn, mà cố tâm suy nghĩ, lý giải chất văn, phẩm chất nhân văn -
phẩm chất sâu nhất, cao nhất cần có trong con người, ở một danh tướng lừng

lẫy, được gọi là “vị tướng huyền thoại” của quân đội ta. Có lẽ, đối với người
bình thường, ai cũng có thể nhìn thấy ánh sáng của ngọn đèn điện, nhưng
không ai nhìn thấy được dòng điện vô hình đang chạy trong dây điện để tạo

ra ánh sáng đó. Tôi thử cố gắng hình dung ra dòng điện đó, tìm ra nguồn cội
tạo ra phẩm chất nhân văn sáng ngời trong vị Đại tướng huyền thoại của
chúng ta. Thật khó, nhưng vẫn phải thử sức mình, đôi khi cảm nhận được
mà chưa tìm ra cách diễn tả. Mà có một điều dễ thấy, khi nghĩ, viết, tìm

hiểu về các danh tướng, thông thường người ta chỉ nói về tài năng đặc biệt
về quân sự, về chiến lược quân sự, về mưu lược, về các chiến dịch, các trận

_______________

∗ Nguyên Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận, phê bình văn học, nghệ thuật
Trung ương

908