Page 938 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 938
ĐẠI TƯỚNG, TỔNG TƯ LỆNH VÕ NGUYÊN GIÁP - MỘT T I NĂNG QUÂN SỰ XUẤT CHÚNG...
có những người tích cực tham gia phong trào “Cần Vương” kháng Pháp; ông
ngoại là Đề đốc chỉ huy nghĩa quân “Cần Vương” chống Pháp dưới quyền
Hoàng Phúc, ông nội là người phò vua Hàm Nghi, còn chính thân phụ anh là
người giác ngộ và đi theo cách mạng từ rất sớm .
1
Cũng cần phải khẳng định rằng, không riêng gì anh thanh niên Võ
Nguyên Giáp có được hành trang thuận lợi đó mà nhiều thanh niên cùng
trang lứa với anh cũng có hoàn cảnh tương tự nhưng họ không phát huy
được lợi thế gia đình bởi họ còn thiếu một tố chất quan trọng là trí thông
minh thiên bẩm. Tuy nhiên, truyền thống, điều kiện gia đình và trí thông
minh thiên bẩm vẫn chưa đủ để hình thành ý chí và nhân cách của một con
người mà sau này trở thành vị tướng lĩnh danh tiếng thế giới. Ở đây còn một
yếu tố quan trọng, đó chính là môi trường sống đầy bi kịch và nghịch lý.
Bi kịch của lịch sử có thể thấy được trong hoàn cảnh Võ Nguyên Giáp
đang ở tuổi trưởng thành chính là thời điểm anh bước vào đời đúng vào lúc
đất nước đứng trước 3 đại họa: nền chính trị phong kiến lỗi thời; kinh tế - xã
hội đất nước suy thoái; đất nước mất chủ quyền dân tộc vào tay thực dân
Pháp . Ba đại họa đó lại trùm lên cái nghịch lý mà tuổi trẻ Võ Nguyên Giáp
2
phải chứng kiến. Nghịch lý ở chỗ, Võ Nguyên Giáp lớn lên trên quê hương
vốn nổi tiếng trù phú với câu ca truyền đời “Nhất Đồng Nai, nhì hai huyện” ;
3
sống trong cái vựa lúa trù phú “thứ nhì” thiên hạ nhưng Võ Nguyên Giáp lại
phải trực tiếp chứng kiến cái đói, cái nghèo của người dân nơi vựa lúa mà
nghĩ đến những bế tắc của dân tộc trong thời điểm lịch sử đầu thế kỷ XX.
Điều đó thôi thúc anh đi tìm cái căn nguyên của sự đói nghèo và sự bế tắc.
Như vậy, nếu ai đó nói rằng, “quê hương là bệ phóng nhân tài”, điều đó
đúng ở nghĩa thuận, chính là những giá trị tinh thần, truyền thống cao quý
của quê hương đã cho con người những tố chất tốt đẹp để hun đúc mà thành
nhân tài. Đó mới chỉ là một mặt, là mặt phải. Trong trường hợp Võ Nguyên
Giáp, có thể nhận thấy mặt trái của những bệ phóng này nằm ở những bi
kịch và nghịch lý của hoàn cảnh lịch sử quê hương, nó góp một phần vào bệ
_______________
1. Theo Trung tướng Phạm Hồng Cư: “Võ Nguyên Giáp thời trẻ”, báo Thể thao & Văn hóa,
cập nhật ngày 5/10/2013.
2. Dẫn theo Nguyễn Khắc Thái: “Đôi lời giới thiệu”, trong sách của Lê Văn Sơn: Lê Mô Khởi -
Danh tướng thời Cần Vương, Nxb. Thuận Hóa, Huế, 2002, tr. 10-11.
3. Hai huyện ở đây là Lệ Thủy và Khang Lộc thuộc Nam Quảng Bình (B.T).
936
