Page 186 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 186
Muèn ¨n c¬m ph¶i lμm ruéng canh d−a nÊu vμi ba löa (vμi ba lÇn ®un ®i ®un
Muèn ¨n c¸ ph¶i ®μo ao, ®an rä l¹i) th−êng ngon h¬n.
(D©n téc Th¸i) NghÜ l¹i th× ®· muén cã ý khuyªn ta c©n nh¾c
L−êi ruéng n−¬ng, ph¶i ®ãi tr−íc khi nãi, tr−íc khi lμm, tr−íc khi quyÕt ®Þnh,
L−êi uèng r−îu, ®−îc ¨n uèng nhiÒu h¬n. nh−ng ë ®©y, c©n nh¾c lêi nãi lμ quan träng nhÊt.
Ba c©u trªn râ rμng mét ý, còng gièng nh− c©u Mét lêi nãi ra lμ ®· bay tíi tai ng−êi, n»m
nãi cña ng−êi Kinh: Tay lμm hμm nhai, tay quai trong ®Çu ng−êi råi, muèn lÊy l¹i, söa l¹i ®©u cã
miÖng trÔ! Cã lμm míi cã ¨n! ®−îc n÷a!
MiÖng trÔ vμ mâm vªu th× còng vËy. Quan Ng−êi La Hñ còng cßn c©u nãi râ h¬n, riªng biÖt
niÖm "lμm tí" nghÜa lμ ch¨m chØ, vÊt v¶; "lμm h¬n, m¹nh mÏ h¬n vÒ sù quan träng cña lêi nãi:
quan" nghÜa lμ nhën nh¬, ch¬i bêi, ®óng lμ c¸i
Bät nhæ ®i kh«ng lÊy l¹i ®−îc
nh×n tõ ®êi sèng mμ ra.
Lêi nãi ra kh«ng thu vÒ ®−îc.
L¹i cßn "l−êi uèng r−îu", kÕt qu¶ lμ "®−îc ¨n
uèng nhiÒu h¬n". ¡n uèng lμ nãi chung, trong ®ã "Bät nhæ ®i" võa lμ mét cö chØ trong vÖ sinh
døt kho¸t cã uèng r−îu. Uèng r−îu kh«ng ph¶i lμ m«i tr−êng, nh−ng s©u s¾c h¬n, nã nh− mét sù
xÊu, quan träng lμ uèng thÕ nμo, uèng vμo lóc nμo, bμy tá th¸i ®é, còng lμ mét thø lêi nãi vËy!
uèng víi ai, uèng ®Õn møc ®é nμo.
Ng¾m...
NÊu l¹i th× kh«ng ngon, NghÜ l¹i
Th× ®· muén Ng¾m g¸i ng¾m th¸ng ch¹p
(D©n téc La Hñ) Ng¾m trai ng¾m s¸ bõa.
(D©n téc Tμy - Nïng)
Dßng ®Çu liªn quan ®Õn chuyÖn ¨n uèng, dßng
sau lμ chuyÖn ¨n nãi, ¨n ë... Ch÷ "ng¾m" ®−îc dïng ®Ó chØ viÖc nh×n c¶nh
NÊu l¹i th× kh«ng ngon, theo ý hiÓu cña t«i, ®Ñp h÷u t×nh, nh×n ng−êi xinh t−¬i, duyªn d¸ng.
ph¶i nÊu l¹i v× lÇn ®Çu nÊu sai quy c¸ch, s¶n Dïng ch÷ "ng¾m" trong tr−êng hîp nμy béc lé rÊt
phÈm ch−a ®¹t yªu cÇu ngon miÖng. "NÊu l¹i", râ quan niÖm ®¸nh gi¸ c¸i ®Ñp cña con ng−êi, ®ã
kh¸c víi thøc ¨n nÊu nhiÒu löa. VÝ dô: c¸ kho, lμ ®¸nh gi¸ qua lao ®éng.
184 185
