Page 139 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc
P. 139
nhiªn, phÇn lín lµ t¶ c¶nh vµo lóc trêi chiÒu,
bãng xÕ, gîi lªn c¶m gi¸c u tÞch, buån b·. C¶nh
bµ miªu t¶ trong nh÷ng bµi th¬ gièng nh− nh÷ng
bøc tranh thñy mÆc. Bµ kh«ng t¶ cÆn kÏ, chi tiÕt
mµ ®i vµo nÐt ®Æc tr−ng nhÊt, tiªu biÓu nhÊt,
Bµ HUYÖN THANH QUAN diÔn t¶ nã b»ng nghÖ thuËt −íc lÖ. Thùc ra, trong
th¬, bµ th−êng m−în c¶nh ®Ó t¶ t×nh, ®Ó göi g¾m
niÒm t©m sù cña m×nh. T×nh c¶m cña bµ th−êng
Tªn thËt cña bµ lµ NguyÔn ThÞ Hinh, ng−êi lµ sù nhí th−¬ng da diÕt ®èi víi qu¸ khø vµng
ph−êng Nghi Tµm, huyÖn VÜnh ThuËn. Kh«ng râ son ®· mét ®i kh«ng trë l¹i. §èi víi bµ, c¸i ®Ñp
n¨m sinh, n¨m mÊt. Chång bµ lµ L−u Nguyªn ¤n chØ tån t¹i trong dÜ v·ng, cßn hiÖn t¹i chØ lµ c¸i
1
(1804-1847), ng−êi lµng NguyÖt ¸ng, huyÖn Thanh bãng cña qu¸ khø, lµ “LÇu cò l©u ®µi bãng tÞch
Tr× (Hµ Néi). ¤ng L−u Nguyªn ¤n ®ç cö nh©n n¨m d−¬ng". ChÝnh v× thÕ, mµ ng−êi ta vÉn gäi bµ lµ
MËu Tý ®êi Vua Minh MÖnh (n¨m 1828) vµ ®−îc bæ nhµ th¬ hoµi cæ.
lµm tri huyÖn Thanh Quan (giê lµ huyÖn Th¸i Ninh, *
tØnh Th¸i B×nh), v× thÕ ng−êi ta gäi bµ lµ Bµ HuyÖn * *
Thanh Quan. T−¬ng truyÒn, Bµ HuyÖn Thanh Quan lµ ng−êi
Bµ HuyÖn Thanh Quan cã tµi lµm th¬ N«m, cã nhan s¾c, tÝnh t×nh hãm hØnh vµ thÝch ®ïa
tuy nhiªn tr−íc t¸c cña bµ hiÖn nay kh«ng cßn nghÞch. Ng−êi ta kÓ l¹i r»ng, khi «ng Nguyªn ¤n
nhiÒu, chØ kho¶ng m−¬i bµi, hÇu hÕt viÕt b»ng ®−îc bæ lµm tri huyÖn Thanh Quan, mçi khi «ng
ch÷ N«m, theo thÓ §−êng luËt. §−îc truyÒn tông ®i v¾ng, bµ huyÖn vÉn nhËn ®¬n thay chång. Mét
nhiÒu nhÊt lµ c¸c bµi: “Qua §Ìo Ngang”, “Th¨ng h«m, cã mét «ng cèng míi ®ç, ®Ö ®¬n xin lµm thÞt
Long thµnh hoµi cæ”, “ChiÒu h«m nhí nhµ”,
tr©u ®Ó ¨n khao tr¶ nî miÖng. Lóc Êy, ®ang vµo
“Chïa TrÊn B¾c”... Th¬ bµ th−êng viÕt vÒ thiªn
mïa cµy cÊy, theo lÖnh trªn kh«ng ®−îc mæ tr©u.
_______________ Nh−ng vèn lµ mét nhµ th¬, nªn bµ huyÖn còng cã
ý nÓ «ng cö t©n khoa, l¹i còng muèn nh©n dÞp ®ïa
1. Theo cuèn Giai tho¹i v¨n häc ViÖt Nam cña t¸c gi¶
Hoµng Ngäc Ph¸ch vµ KiÒu Thu Ho¹ch th× chÐp lµ L−u «ng cö b»ng v¨n tù ch¬i, bµ liÒn cÇm bót phª vµo
Nguyªn UÈn. ®¬n hai c©u r»ng:
137 138
