Page 141 - Microsoft Word - KE CHUYEN DANH NHAN VIET NAM....doc

Ng−êi ta th× ch¼ng ®−îc ®©u,
õ th× «ng cèng lµm tr©u th× lµm!
¤ng cèng ®äc lêi phª, thÊy râ ý xá xiªn, hãm
hØnh cña bµ huyÖn th× còng h¬i ®á mÆt, v× “lµm
tr©u” cã thÓ hiÓu lµ mæ tr©u, còng cã thÓ hiÓu lµ
“lµm tr©u, lµm bß”, song c¸i ®iÒu mµ «ng mong
muèn nhÊt lµ “mæ tr©u” th× ®· ®−îc phª chuÈn råi,
cho nªn «ng rÊt hµi lßng vµ vui vÎ ra vÒ.
Mét h«m kh¸c, còng gÆp lóc «ng huyÖn ®i v¾ng,
cã ng−êi phô n÷ tªn lµ NguyÔn ThÞ §µo ®−a ®¬n
xin bá chång, v× ng−êi chång ®ã yªu mét ng−êi phô
n÷ kh¸c mµ ®èi xö tÖ víi m×nh. Bµ huyÖn hái ®Çu
®u«i cÆn kÏ, biÕt ng−êi phô n÷ cã chuyÖn khæ t©m,
bµ liÒn phª lu«n vµo ®¬n c©u th¬ lôc b¸t nh− sau:
Phã cho con NguyÔn ThÞ §µo,
N−íc trong leo lÎo c¾m sµo ®îi ai.
* NghÜa lµ:
* *
Nhê häc réng tµi cao, bµ ®−îc Vua Minh MÖnh
mêi vµo cung, gi÷ chøc Cung trung gi¸o tËp, d¹y
häc cho c¸c c«ng chóa vµ cung phi.
Ch÷ r»ng xu©n bÊt t¸i lai,
Cho vÒ kiÕm chót kÎo mai n÷a giµ.
Trong thêi kú lµm Cung trung gi¸o tËp, Bµ
HuyÖn Thanh Quan rÊt ®−îc Vua Minh MÖnh tin
dïng, quý mÕn. Do cã tµi lµm th¬, nªn Minh MÖnh
mçi khi rçi r·i ®Òu ®µm luËn v¨n th¬ víi bµ, cho
dï «ng vua nµy næi tiÕng lµ ng−êi kh¾c nghiÖt,
139
khã tÝnh, nh−ng còng ph¶i chÞu bµ lµ ng−êi th«ng
minh, khÐo øng xö, hãm hØnh ®Êy mµ vÉn kh«ng
mÊt c¸i nÐt thanh lÞch cña ng−êi Trµng An.
Mét lÇn, cã bé chÐn ký kiÓu Trung Quèc míi
®−a sang, chÐn vÏ s¬n thñy ViÖt Nam vµ cã ®Ò th¬
N«m, còng nh− mét sè ®å sø ký kiÓu thêi ®ã. Vua
Minh MÖnh ®−a khoe víi nh÷ng ng−êi chung
quanh vµ yªu cÇu Bµ HuyÖn Thanh Quan lµm mét
c©u th¬ N«m. Bµ lµm hai c©u th¬ r»ng:
Nh− in th¶o méc trêi Nam l¹i,
§em c¶ s¬n hµ ®Êt B¾c sang.
Minh MÖnh rÊt thÝch thó, tÊm t¾c khen hay m·i.
Còng h«m ®ã, vua viÕt hai ch÷ “phóc - thä” rÊt
lín ®Ó “ban ¬n” chóc mõng mét ®¹i thÇn trong
triÒu. Vua hái bµ ch÷ viÕt thÕ nµo? Bµ khen:
Phóc tèi hËu, thä tèi tr−êng.
Phóc rÊt dµy vµ thä rÊt dµi.
Ban ®Çu vua h¬i ng¬ ng¸c, sau nh×n kü l¹i, vua
míi hiÓu ý, bËt c−êi vµ gËt ®Çu, th× ra vua ®· viÕt
mét ch÷ “phóc” bÐo phôc phÞch vµ mét ch÷ “thä”
dµi lªu ®ªu. Bµ HuyÖn Thanh Quan chª vua viÕt
ch÷ xÊu nh−ng lêi chª thËt lµ khÐo lÐo vµ v¨n vÎ.
140