Page 33 - http://tvs.nlv.vn/trienlam
P. 33
Chương I: QUÊ HƯƠNG - GIA ĐÌNH - TUỔI TRẺ... 31 32 VÕ NGUYÊN GIÁP - TIỂU SỬ
cụ Phan Bội Châu. Hơn 20 năm bôn ba cứu nước, ngày với ý đồ hạn chế ảnh hưởng của cụ đối với phong trào
30-6-1925, nhà ái quốc Phan Bội Châu trên đường từ cách mạng. Song, ý đồ đó của Pháp đã không thực hiện
Hàng Châu về Quảng Đông (Trung Quốc) để họp các được, trong 15 năm cuối đời ở Huế, từ ngôi nhà lá 3 gian
đồng chí, nhằm cải tổ Việt Nam Quốc dân Đảng, đã bị ở dốc Bến Ngự, ông già Bến Ngự (tên gọi của cụ lúc bấy
mật thám Pháp bắt cóc tại ga Bắc Thượng Hải, bí mật giờ) vẫn tìm cách hoạt động thích hợp với hoàn cảnh để
đưa về nước giam tại nhà tù Hỏa Lò, Hà Nội. Lúc đầu tiếp tục cống hiến cho dân, cho nước.
bọn thực dân âm mưu bí mật thủ tiêu cụ Phan Bội Cùng với nhiều thanh niên, học sinh yêu nước, Võ
Châu, bởi uy tín và ảnh hưởng của cụ rất lớn, đặc biệt Giáp hay đến nhà cụ Phan để nghe nói chuyện tình
là đối với tầng lớp thanh niên. Song khi tin tức lộ ra, hình thế giới và trong nước. Khi đó, cụ Phan mới bị đưa
một phong trào đấu tranh đòi thả cụ Phan Bội Châu nổ từ Hà Nội về Huế. Có khi Võ Giáp cùng các bạn của
ra ở nhiều nơi trong và ngoài nước, bắt đầu ở Hà Nội, mình ngồi hàng buổi ở nhà cụ để nghe cụ nói chuyện.
rồi nhanh chóng lan rộng trong cả nước, đặc biệt là các Chắc rằng trong nhiều lần được nghe cụ Phan nói
trường học, nơi tập trung nhiều học sinh, thanh niên. chuyện, nhất là cuộc nói chuyện ngày 17-3-1926 của
Tại Hà Nội, phái đoàn phụ nữ đã chặn xe của toàn cụ tại Trường Quốc học Huế, Võ Giáp và nhiều thanh
quyền Pháp để đưa yêu sách đòi thả cụ Phan Bội Châu. niên, học sinh khác đã sôi sục bầu nhiệt huyết, sẵn sàng
Phong trào dâng cao khi Hội đồng Đề hình mở phiên “xối máu nóng rửa vết nhơ nô lệ” như lời cụ Phan trong
tòa xét xử cụ (ngày 23-11-1925) với mức án khổ sai Bài ca chúc tết thanh niên (năm 1926).
chung thân. Đây là một phong trào rộng lớn của nhiều Một sự kiện chính trị khác có ảnh hưởng lớn đến
tầng lớp xã hội, đặc biệt là thanh niên, học sinh, sinh phong trào cách mạng Việt Nam lúc bấy giờ, đó là vào
viên trong các trường học tham gia. Võ Giáp lúc này ngày 24-3-1926, Phan Chu Trinh tạ thế tại Sài Gòn. Một
đang học lớp Đệ nhất niên A của Trường Quốc học Huế phong trào để tang, tổ chức lễ truy điệu nhà ái quốc
trong năm học 1925 - 1926, đã cùng với Nguyễn Chí Phan Chu Trinh lan rộng khắp cả nước do nhân dân tự
Diểu, Nguyễn Khoa Văn và một số bạn học đi vận động tổ chức, bất chấp sự ngăn cản của nhà cầm quyền.
lấy chữ ký vào đơn gửi Toàn quyền Varenne. Ở Huế, nhiều cuộc truy điệu đã được tổ chức trong
Do sự đấu tranh mạnh mẽ của nhân dân cả nước, thành phố, thu hút sự tham gia đông đảo của công
Toàn quyền Varenne buộc phải ân xá cho cụ Phan Bội chúng. Học sinh Trường Quốc học muốn tổ chức lễ truy
Châu và đưa cụ về giam lỏng ở Huế từ tháng 12-1925 điệu nhưng nhà trường cấm và không cho học sinh đeo
