Page 32 - http://tvs.nlv.vn/trienlam

Chương I: QUÊ HƯƠNG - GIA ĐÌNH - THỜI NIÊN THIẾU... 27 28 VÕ VĂN KIỆT - TIỂU SỬ

tai, thuận tiện cho sản xuất nông nghiệp, trồng cây ăn dậy lại vây đánh đồn Nguyệt Lãng và đánh phá nhiều
trái và chăn nuôi thủy, hải sản... Tuy nhiên, phần lớn đồn trại của quân Nguyễn trên bờ sông Trà Vinh; đồng
diện tích ruộng vườn tập trung trong tay một số địa thời, hơn 2.000 nghĩa quân kéo lên chiếm giữ Giồng Sang
1
chủ, còn lại đa số người dân phải cấy mướn, làm thuê, để ngăn đường tiến của quân Nguyễn theo sông Cổ Chiên
trở thành những tá điền, bị bóc lột thậm tệ. Ở xã Trung về cứu viện cho huyện lỵ Trà Vinh. Trước tình thế nguy

Hiệp, mảnh đất chôn rau cắt rốn của Phan Văn Hòa, cấp, Vua Thiệu Trị ra lệnh cho Tham tán Nguyễn Tiến
hầu hết ruộng đất nằm trong tay địa chủ, đại đa số Lâm phải trực tiếp chỉ huy cuộc đàn áp, đồng thời điều
nhân dân lao động phải làm thuê kiếm sống, vất vả, cực động đạo quân của Tổng đốc Nguyễn Tri Phương đến hỗ
nhọc mà không đủ cơm ăn hằng ngày. trợ. Sau một thời gian, lực lượng của nghĩa quân bị thiệt
Vùng đất, con người Vĩnh Long giàu truyền thống hại đáng kể, quân triều đình được tăng cường, chia làm
đoàn kết, yêu nước, kiên cường, bất khuất, chống xâm mấy đạo, kéo vào vây chặt và phá vỡ căn cứ Sâm Đô, quân

lược. Dưới thời Nguyễn, tại đây đã diễn ra nhiều cuộc nổi dậy tan vỡ, cuộc khởi nghĩa về cơ bản đã chấm dứt.
khởi nghĩa của nông dân chống lại chế độ phong kiến, Phong trào yêu nước, chống thực dân Pháp xâm lược
chống lại áp bức, cường quyền, trong đó tiêu biểu nhất của nhân dân Vĩnh Long nổi lên ngay sau khi triều đình
là cuộc khởi nghĩa Lạc Hóa (tháng 3-1841). 2
Lạc Hóa (bao gồm vùng đất Trà Vinh và Mân Thít Huế cắt ba tỉnh miền Đông Nam Kỳ cho Pháp, đặc biệt
xưa), thời các chúa Nguyễn được đặt thành hai phủ. là sau khi thực dân Pháp đánh chiếm ba tỉnh miền Tây,
Năm Minh Mệnh thứ 6 (1825), phủ Mân Thít đổi làm triều đình Huế ký Hiệp ước Giáp Tuất (1874), cắt ba tỉnh

phủ Tuân Nghĩa, phủ Trà Vinh đổi làm huyện Trà Vinh, miền Tây (trong đó có Vĩnh Long) cho Pháp.
đặt phủ Lạc Hóa thuộc thành Gia Định. Năm Minh Năm 1867, một số sĩ phu yêu nước ở Vĩnh Long:
Mạng thứ 13 (1832) chia hạt, đổi thuộc hạt Vĩnh Long . Phan Liêm, Phan Tôn, Lê Công Thành, Âu Dương Lân,
1
Đầu tháng 3 năm Tân Sửu (1841), quân nổi dậy do Nguyễn Xuân Phụng, Lê Cẩn đã lãnh đạo nhân dân ở
thủ lĩnh Lâm Sâm lãnh đạo đánh chiếm phủ lỵ Lạc vùng ven biển, ven sông Tiền, sông Hậu, đứng lên chống

Hóa. Tháng 4 năm Tân Sửu (1841), hơn 3.000 quân nổi Pháp, gây cho địch nhiều thiệt hại. Đặc biệt là các trận
_________
_________
1. Giồng Sang: là giồng đất ở Bãi Sang, nằm sát sông Cổ Chiên,
1. Xem Nguyễn Văn Siêu: Đại Việt địa dư toàn biên, Nxb. Khoa trên đường qua xã Bình Phú, cách xã 7 km.
học xã hội, Hà Nội, 1997. 2. Gồm Gia Định, Định Tường và Biên Hòa.